Page 50 - "Xəzər"

3 misraları bərkdən və bədahətən məclis

əhlinə oxumasın. Məşvərət otağının

Milad tarixi ilə 1806-cı ilin həmin 8 pəncərəsindən srağagünkü o qasırğadan

fevral günü, hicri tarixi ilə 1220-ci il şubatın sonra bu cür sakit, mülayim havaya baxa-

2-si, günortaçağı idi və Hüseynqulu xan baxa fikirləşdi ki, “o qasırğa çöldə deyil,

təcili məşvərət məclisi qurmuşdu. Sərdar ürəyimdə əsir mənim” və hiss etdi ki,

Sisianovun qətli xəbəri elə bir sürətlə onun bütün içinə elə bu məzmunda bir

yayılmışdı ki, artıq Bakı kəndləri də qətldən şeir dolur və indicə o şeir püskürüb içindən

xəbərdar idi, elə bil bu xəbəri qış vaxtı çıxacaq.

da Bakını tərk etməyən quşlar – qarğalar, Hüseynqulu xan, yəqin, bu dəli ehtiras-

göyərçinlər, sərçələr yayırdı. dan yaxa qurtarmaq üçün tələsik taxtında

Hüseynqulu xan taxtında otura bilmirdi, əyləşdi və sağ əlini yumruqlayıb taxtın
Hacı Muxtarın müqəddəs Məkkədən ona dəstəyini döyəcləyə-döyəcləyə Mahmud
hədiyyə gətirdiyi al-qırmızı mərcan təsbehi bəyin üstünə bağırdı:
əsəbi-əsəbi çevirə-çevirə məşvərət otağını
– Bilirəm, sənin işindir bu!.. Sənin
bürümüş sükut içində bardaş qurub oturmuş əlini-qolunu zəncirləyəcəyəm, səni qəfəsə
50 məclis əhlinin arası ilə o baş-bu baş var- salacağam!.. Sərdarın meyiti ilə bərabər
gəl edirdi və bu vaxt xan qəflətən, elə bil səni ruslara göndərəcəyəm!
2016 hardansa uzaqlardan balaban səsi eşitdi.
Həmişəki yerində – Hüseynqulu xanla
Balabanı, həqiqətən, çalırdılar, ya Hüseyn- üzbəüz döşəkçədə oturmuş Mahmud bəy
qulu xanın tarıma çəkilmiş əsəblərinin
sayəsində yarandı bu səda – xan özü də gözlərini xandan çəkib qapıya tərəf baxa-
bunu başa düşmədi, o balabanın nə baxa – elə bil durub çıxıb getməyə hazırla-
çaldığını da ayrıd etmədi və yenə də vəzir şırdı – dedi:
Molla Pənahın o şeiri fikrindən keçdi:
– Göndər! Göndər, qoy ruslar dar
ağacından assınlar məni! Rusların

Mən cahan mülkündə mütləq doğru halət görmədim, ayaqlarının altında olmaqdansa, onların
Hər nə gördüm, əyri gördüm, özgə babət görmədim… başlarının üstündən dar ağacında asılmaq
yüz dəfə şərəflidir!

Və birdən-birə inanılmaz bir hadisə Məşvərət otağına o qədər qorxu-hürkü
baş verdi: həyatının o ən ağır və gərgin dolmuşdu, əhli-məclisin fikri o qədər təşviş
çağında Hüseynqulu xanın ürəyində şeir və məchulluq içində idi ki, heç kim Hüseyn-
yazmaq ehtirası baş qaldırdı və ömründə qulu xanın hüzurunda Mahmud bəyin belə
şeir yazmayan, bunu haçansa heç fikrindən bir ötkəmliyinin fərqinə varmadı.

də keçirməyən, sadəcə, vaxtı olanda şeir Xanın isə içində dünyanın faniliyi, bu

Elçin. Baş oxumağı xoşlayan və fitrətən güclü hafizəsi fani dünyada da insanların hiylə və ikiüz-

olduğu üçün o şeirlərin çoxunu yaddaşında lülüyü ilə bağlı təzə bir şeir doğulurdu və

saxlayan bu adama, elə bil bir anın içində əslində, bu şeirin qəhrəmanı elə Hüseyn-

vəhy gəldi, içindən vəzir Molla Pənahın qulu xanın özü idi: xan yalnız indi özü

bu şeirinə nəzirə kimi misralar baş özünə etiraf edirdi ki, ürəyinin dərinlərində

qaldırmağa başladı. O, daxili bir heyrət bilirdi, hiss edirdi ki, Sərdar Sisianovla

içində özünü güclə saxladı ki, iradəsindən görüşdə Mahmud bir oyun çıxaracaq, an-

asılı olmayaraq, öz-özünə gələn həmin caq Sərdarın pişvazına Mahmudu da,