Page 49 - "Xəzər"
P. 49
b-haldan çıxaraq, nazik boğazının *** 49
gömgöy damarları şişə-şişə: ONUN üçün səmt sərhədi yox idi və 2016
O, artıq bilirdi ki, ONUN üçün görünən o
– Adə, qoymayın! – qışqırdı. – Adə, məkandakı zaman sərhədi də yoxdur, Elçin. Baş
köpək uşağı, nə edirsiz?! çünki burada (harada?) zaman yox idi.
O, görünən o məkandakı həyatının
Knyaz Sisianov əvvəlcə heç nə anla- hər anını, hətta anadan olduğu anı da
madı, təəccüblə fikrindən keçdi ki, bu görə bilərdi.
güllə səsləri hardan gəlir və eyni təəccüblə Birdən-birə həmin çağanı – ana bət-
də yerə sərilmiş yavərinə baxdı, ancaq nindən çıxıb çığıran o çağanı gördü və o
Hüseynqulu xanın isterik çığırtısından çağa O özü idi, qonşu otaqda isə var-gəl
sonra başa düşdü ki, nəsə, nəzərdə tutul- edən knyaz Dmitri Pavloviç Sisianov idi –
mamış bir hadisə baş verib. Knyaz təhtəl- ONUN atası.
şüur olaraq əlini belindən asılmış qılıncının Yumşaq kürsüdə oturmuş Babua Arçil
dəstəyinə apardı, ancaq dəstəkdən yapışa qəlyanını tüsdülədə-tüsdülədə: “Sakit ol,
bilmədi və yavaş-yavaş atdan yanakı sü- Dmitri, hər şey yaxşı olacaq!..” – dedi və
rüşərək yerə düşdü. bu zaman madam Jenon indicə doğulan
çağanı ustufca qucağına alıb, içəri girdi,
Knyazla yavərini müşayiət edən serjant fransız ləhcəsi ilə rus dilində: “Yelizaveta
da, elə bil birdən ayıldı və aşkar bir dəhşət Mixaylovna sizi oğulla sevindirib, Dimitri
içində atın ağzını döndərib, geriyə çapdı. Pavloviç!..” – dedi və çığıran o çağanı –
ONU – yuxarı qaldırıb atasına – ONUN
Dilmanc Şərif bəy atından yerə atasına – göstərdi.
sıçrayıb: O çağanın hələ nələr olacağından,
görünən o məkanda ONU nələrin gözlə-
– Knyaz!.. Knyaz!.. – deyə qışqıra- diyindən, əlbəttə, xəbəri yox idi, ən başlı-
qışqıra köksündən axan qan bütün sinəsini cası isə, o çağanın görünən o məkanda
bulamış knyaza tərəf qaçdı. ONU gözləyən və sayı bilinməyən olay-
lardan sonrakı belə bir azadlıq, rahatlıq
Knyaz Sisianov haralardansa çox uzaq- və sərbəstlik idilliyasından, belə bir şəffaflıq
lardan gələn o səsi eşitdi: “Knyaz!.. və çəkisizlikdən xəbəri yox idi.
Knyaz!..” və ona elə gəldi ki, bu, Babua Və bu azadlıq və sərbəstlik, bu şəffaflıq
Arçildir, həmin mehriban səsi ilə uzaqlardan və çəkisizlik müqabilində görünən o
onu səsləyir. məkanda bir-birini əvəz edən epizodlar
bu son məqamda birdən-birə ONA
Onun sifəti yanakı yerə dirənmişdi və mənasız göründü, ancaq hansı son?
bir-birini sürətlə əvəz edən o anlarda ONUN bütün hissiyyatı deyirdi ki, bu,
knyaz ağzında palçıq təmi hiss etdi, onun son deyil, burada əvvəl və son yoxdur,
sönməkdə olan fikrindən keçdi ki, “torpaq hər şey hələ irəlidədir…
necə də dadsızdır...” …Bəs o “irəli” nədir və haradadır?..
Və knyaz Sisianov qəflətən Babua
Arçilin ona öyrətdiyi o sözü xatırladı: “Paa-
ta, təkrar et: Xmerti!1 Təkrar et!”
Knyaz Sisianov həyatının sonuncu
anında:
– Xmerti… – pıçıldadı.
Bu sözün mənasını dərk etməyə isə
onun vaxtı çatmadı.
1Xмерти – эцръц дилиnдя Аллащ демякдир.
gömgöy damarları şişə-şişə: ONUN üçün səmt sərhədi yox idi və 2016
O, artıq bilirdi ki, ONUN üçün görünən o
– Adə, qoymayın! – qışqırdı. – Adə, məkandakı zaman sərhədi də yoxdur, Elçin. Baş
köpək uşağı, nə edirsiz?! çünki burada (harada?) zaman yox idi.
O, görünən o məkandakı həyatının
Knyaz Sisianov əvvəlcə heç nə anla- hər anını, hətta anadan olduğu anı da
madı, təəccüblə fikrindən keçdi ki, bu görə bilərdi.
güllə səsləri hardan gəlir və eyni təəccüblə Birdən-birə həmin çağanı – ana bət-
də yerə sərilmiş yavərinə baxdı, ancaq nindən çıxıb çığıran o çağanı gördü və o
Hüseynqulu xanın isterik çığırtısından çağa O özü idi, qonşu otaqda isə var-gəl
sonra başa düşdü ki, nəsə, nəzərdə tutul- edən knyaz Dmitri Pavloviç Sisianov idi –
mamış bir hadisə baş verib. Knyaz təhtəl- ONUN atası.
şüur olaraq əlini belindən asılmış qılıncının Yumşaq kürsüdə oturmuş Babua Arçil
dəstəyinə apardı, ancaq dəstəkdən yapışa qəlyanını tüsdülədə-tüsdülədə: “Sakit ol,
bilmədi və yavaş-yavaş atdan yanakı sü- Dmitri, hər şey yaxşı olacaq!..” – dedi və
rüşərək yerə düşdü. bu zaman madam Jenon indicə doğulan
çağanı ustufca qucağına alıb, içəri girdi,
Knyazla yavərini müşayiət edən serjant fransız ləhcəsi ilə rus dilində: “Yelizaveta
da, elə bil birdən ayıldı və aşkar bir dəhşət Mixaylovna sizi oğulla sevindirib, Dimitri
içində atın ağzını döndərib, geriyə çapdı. Pavloviç!..” – dedi və çığıran o çağanı –
ONU – yuxarı qaldırıb atasına – ONUN
Dilmanc Şərif bəy atından yerə atasına – göstərdi.
sıçrayıb: O çağanın hələ nələr olacağından,
görünən o məkanda ONU nələrin gözlə-
– Knyaz!.. Knyaz!.. – deyə qışqıra- diyindən, əlbəttə, xəbəri yox idi, ən başlı-
qışqıra köksündən axan qan bütün sinəsini cası isə, o çağanın görünən o məkanda
bulamış knyaza tərəf qaçdı. ONU gözləyən və sayı bilinməyən olay-
lardan sonrakı belə bir azadlıq, rahatlıq
Knyaz Sisianov haralardansa çox uzaq- və sərbəstlik idilliyasından, belə bir şəffaflıq
lardan gələn o səsi eşitdi: “Knyaz!.. və çəkisizlikdən xəbəri yox idi.
Knyaz!..” və ona elə gəldi ki, bu, Babua Və bu azadlıq və sərbəstlik, bu şəffaflıq
Arçildir, həmin mehriban səsi ilə uzaqlardan və çəkisizlik müqabilində görünən o
onu səsləyir. məkanda bir-birini əvəz edən epizodlar
bu son məqamda birdən-birə ONA
Onun sifəti yanakı yerə dirənmişdi və mənasız göründü, ancaq hansı son?
bir-birini sürətlə əvəz edən o anlarda ONUN bütün hissiyyatı deyirdi ki, bu,
knyaz ağzında palçıq təmi hiss etdi, onun son deyil, burada əvvəl və son yoxdur,
sönməkdə olan fikrindən keçdi ki, “torpaq hər şey hələ irəlidədir…
necə də dadsızdır...” …Bəs o “irəli” nədir və haradadır?..
Və knyaz Sisianov qəflətən Babua
Arçilin ona öyrətdiyi o sözü xatırladı: “Paa-
ta, təkrar et: Xmerti!1 Təkrar et!”
Knyaz Sisianov həyatının sonuncu
anında:
– Xmerti… – pıçıldadı.
Bu sözün mənasını dərk etməyə isə
onun vaxtı çatmadı.
1Xмерти – эцръц дилиnдя Аллащ демякдир.
