Page 61 - "Xəzər"
P. 61
n zövq üçün yaradılmamışam. Bu ifadəni verə biləcək dərəcədə (zira, mən səninlə qürur 61
pis mənada qəbul eləmək lazım deyil, sadəcə, duyuram və öz-özümə deyirəm: “ Axı o qadın 2016
onun metafizik mahiyyətini dərk eləmək səni sevir”) dahi deyiləm.
gərəkdir. Həmişə deyirəm ki, sənə bədbəxtlik Məşhurların sevgi məktubları
gətirəcəyəm, mən olmasam, həyatın daha Bəli, səni vəcdə gətirib ağladacaq gözəl
xoş keçərdi. Bir gün gələcək, səninlə ayrılacayıq əsərlər yazmaq istərdim. Pyes tamaşaya
(dərhal da bu fikrə qarşı qiyam edirəm). Dəli qoyardım, sən lojada oturub tamaşaçıların
bir həsrət hissi yumruq kimi boğazıma çökəndə, məni necə alqışlamalarına baxardın. Amma
ifadə edə bilməyəcəyim dərəcədə özümdən hər şey əksinə baş verir. Məni öz təsəvvüründə
iyrənirəm. Belə vaxtlarımda sənə qarşı sonsuz yaratdığın müqəddəs obraz zirvəsinə çatdırmaq
bir şəfqət hiss edirəm. üçün özünü çox yormursanmı?
İntəhasız səmadı – öz ulduzlarıyla, dənizdi Uşaq vaxtı hamı kimi şöhrət arzusun-
– dərin sularıyla, insan qəlbidi – sonsuz göz daydım. Bəsirət gözüm gec açıldı, amma
yaşlarıyla. Təkcə elə bu keyfiyyəti onu böyük geniş açıldı. Buna görə də oxucu kütləsinin
edir, yerdə qalansa bir heçdi. Bir düşün və məndən bir sətir belə qopara bilməsi çətin
sakit halda anlamağa çalış: düz demirəm? oldu; bu nə-az-nə çox – düz on ildən sonra
İnsanın bütün həyatı bir-iki xoşbəxt istisnadan baş verdi.
ibarətdi; amma bütün bədbəxtliklər orda
cəmləşə və özünü oranın sahibi kimi hiss edə Bu zəifliyimi bağışla, heç özüm də bilmirəm
bilər. ki, yazdıqlarımı birinci sənə oxumağa məni
həvəsləndirən nə oldu. Mənə bu dərəcədə
Mənə işlərindən danışırsan. İşlə, sənəti hörmətlə yanaşmandan qəribə bir zövq alıram.
sev. Sənət yer üzündəki bütün yalanlardan Nə qədər çalışsam da, bu istəyimə qarşı çıxa
daha az aldadıcıdır. Onu şiddətli, ehtiraslı, bilmirəm. Məgər mən uğur qazanacağıma
fədakar bir məhəbbətlə sev. Sən buna qadirsən. uşaqcasına əmin deyildimmi? Sənin bizi
Ancaq ideya ölməzdi, onsuz həyat mənasızdı. (ikimizi) bir kitabda birləşdirmək ideyan
İndi daha əvvəlki rəssamlar yoxdu. O rəssamlar cəlbedicidi, məni mütəəssir etdi, amma indi
ki, bütün həyatları və düşüncələri gözəlliyə, heç nə yazmaq istəmirəm. O əvvəl idi –
orada təcəssüm olunan Allaha yetişməsi yo- həyatımın ən ecazkar dəqiqələrində and içdiyim
lunda yalnız vasitəydi. Onlar üçün bu dünya günlərdə. Mən tamamilə təmənnasız, qərəzsiz,
yox idi, heç kim onların əzablarından xəbərdar yazdıqlarımda gizli fikirlər güdmədən, gerisini
deyildi. Onlar hər gecə dərin kədər içində qətiyyən düşünmədən işləyirəm. Mən axı
yuxuya gedir və insan yaşamını qəribə bir bülbül deyiləm, bərkdən çığıran və heç kim
maraqla, təəccüblə (eynən bizim qarışqa dinləməsin deyə meşənin dərinliklərində
yuvasına baxdığımız kimi) seyr edirdilər. gizlənən birəbitdən quşuyam. Əgər bir gün
qaranlıq meşədən gün işığına çıxası olsam,
Sən mənim barəmdə qadın kimi mühakimə əsərlərimlə silahlanıb gələcəyəm, amma buna
yürüdürsən. Neynim, bəxtimdənmi küsüm? da cəsarətim çatmır.
Sən mənə elə aşiqsən ki, özün üçün illüziya
yaratmısan. Məni istedadlı, ağıllı, müdrik Artıq fantaziyam, ilhamım sönür. Sözlər
hesab eləyirsən. Mənim ən gözəl keyfiyyətlərə məni bezdirib və əgər yazdıqlarımı hələ də
sahib olduğumu düşünürsən. Sən bununla saxlayıramsa, bu yalnız ona görədi ki, xatirə-
məndə şöhrətpərəstlik – mən belə bir hissdən lərlə əhatə olunmağı xoşlayıram; bu xatirələrin
məhrum olduğumçün həmişə qürur duymuşam eşqinə heç köhnə paltarlarımı da satmıram,
– yaradırsan. Bir fikir ver, gör tanışlığımızdan hərdən gedib onlara baxır, həmin geyimlərin
bəri nə qədər dəyişmisən. Sən tənqidi təptəzə olduğu günləri və onları geyib haralara
yanaşma qabiliyyətini itirmisən və səni sevən getdiyimi, nələr elədiyimi xatırlayıram.
insanı öz gözündə böyüdüb, dahi eləmisən.
Amma sənə mənimlə qürur duymaq imkanı Özünü qoru, inanıram ki, tezliklə görü-
şəcəyik.
pis mənada qəbul eləmək lazım deyil, sadəcə, duyuram və öz-özümə deyirəm: “ Axı o qadın 2016
onun metafizik mahiyyətini dərk eləmək səni sevir”) dahi deyiləm.
gərəkdir. Həmişə deyirəm ki, sənə bədbəxtlik Məşhurların sevgi məktubları
gətirəcəyəm, mən olmasam, həyatın daha Bəli, səni vəcdə gətirib ağladacaq gözəl
xoş keçərdi. Bir gün gələcək, səninlə ayrılacayıq əsərlər yazmaq istərdim. Pyes tamaşaya
(dərhal da bu fikrə qarşı qiyam edirəm). Dəli qoyardım, sən lojada oturub tamaşaçıların
bir həsrət hissi yumruq kimi boğazıma çökəndə, məni necə alqışlamalarına baxardın. Amma
ifadə edə bilməyəcəyim dərəcədə özümdən hər şey əksinə baş verir. Məni öz təsəvvüründə
iyrənirəm. Belə vaxtlarımda sənə qarşı sonsuz yaratdığın müqəddəs obraz zirvəsinə çatdırmaq
bir şəfqət hiss edirəm. üçün özünü çox yormursanmı?
İntəhasız səmadı – öz ulduzlarıyla, dənizdi Uşaq vaxtı hamı kimi şöhrət arzusun-
– dərin sularıyla, insan qəlbidi – sonsuz göz daydım. Bəsirət gözüm gec açıldı, amma
yaşlarıyla. Təkcə elə bu keyfiyyəti onu böyük geniş açıldı. Buna görə də oxucu kütləsinin
edir, yerdə qalansa bir heçdi. Bir düşün və məndən bir sətir belə qopara bilməsi çətin
sakit halda anlamağa çalış: düz demirəm? oldu; bu nə-az-nə çox – düz on ildən sonra
İnsanın bütün həyatı bir-iki xoşbəxt istisnadan baş verdi.
ibarətdi; amma bütün bədbəxtliklər orda
cəmləşə və özünü oranın sahibi kimi hiss edə Bu zəifliyimi bağışla, heç özüm də bilmirəm
bilər. ki, yazdıqlarımı birinci sənə oxumağa məni
həvəsləndirən nə oldu. Mənə bu dərəcədə
Mənə işlərindən danışırsan. İşlə, sənəti hörmətlə yanaşmandan qəribə bir zövq alıram.
sev. Sənət yer üzündəki bütün yalanlardan Nə qədər çalışsam da, bu istəyimə qarşı çıxa
daha az aldadıcıdır. Onu şiddətli, ehtiraslı, bilmirəm. Məgər mən uğur qazanacağıma
fədakar bir məhəbbətlə sev. Sən buna qadirsən. uşaqcasına əmin deyildimmi? Sənin bizi
Ancaq ideya ölməzdi, onsuz həyat mənasızdı. (ikimizi) bir kitabda birləşdirmək ideyan
İndi daha əvvəlki rəssamlar yoxdu. O rəssamlar cəlbedicidi, məni mütəəssir etdi, amma indi
ki, bütün həyatları və düşüncələri gözəlliyə, heç nə yazmaq istəmirəm. O əvvəl idi –
orada təcəssüm olunan Allaha yetişməsi yo- həyatımın ən ecazkar dəqiqələrində and içdiyim
lunda yalnız vasitəydi. Onlar üçün bu dünya günlərdə. Mən tamamilə təmənnasız, qərəzsiz,
yox idi, heç kim onların əzablarından xəbərdar yazdıqlarımda gizli fikirlər güdmədən, gerisini
deyildi. Onlar hər gecə dərin kədər içində qətiyyən düşünmədən işləyirəm. Mən axı
yuxuya gedir və insan yaşamını qəribə bir bülbül deyiləm, bərkdən çığıran və heç kim
maraqla, təəccüblə (eynən bizim qarışqa dinləməsin deyə meşənin dərinliklərində
yuvasına baxdığımız kimi) seyr edirdilər. gizlənən birəbitdən quşuyam. Əgər bir gün
qaranlıq meşədən gün işığına çıxası olsam,
Sən mənim barəmdə qadın kimi mühakimə əsərlərimlə silahlanıb gələcəyəm, amma buna
yürüdürsən. Neynim, bəxtimdənmi küsüm? da cəsarətim çatmır.
Sən mənə elə aşiqsən ki, özün üçün illüziya
yaratmısan. Məni istedadlı, ağıllı, müdrik Artıq fantaziyam, ilhamım sönür. Sözlər
hesab eləyirsən. Mənim ən gözəl keyfiyyətlərə məni bezdirib və əgər yazdıqlarımı hələ də
sahib olduğumu düşünürsən. Sən bununla saxlayıramsa, bu yalnız ona görədi ki, xatirə-
məndə şöhrətpərəstlik – mən belə bir hissdən lərlə əhatə olunmağı xoşlayıram; bu xatirələrin
məhrum olduğumçün həmişə qürur duymuşam eşqinə heç köhnə paltarlarımı da satmıram,
– yaradırsan. Bir fikir ver, gör tanışlığımızdan hərdən gedib onlara baxır, həmin geyimlərin
bəri nə qədər dəyişmisən. Sən tənqidi təptəzə olduğu günləri və onları geyib haralara
yanaşma qabiliyyətini itirmisən və səni sevən getdiyimi, nələr elədiyimi xatırlayıram.
insanı öz gözündə böyüdüb, dahi eləmisən.
Amma sənə mənimlə qürur duymaq imkanı Özünü qoru, inanıram ki, tezliklə görü-
şəcəyik.
