Page 60 - "Xəzər"
P. 60
Nə vaxtsa bu yerlərdən uzaqlara kədərləndirirsən. Qoy mən səni sevim. Məgər
2016 gedəcəyəm və heç kim mənim haqqımda bilmirsənmi ki, bu cür şiddətli sevgi hər iki
eşitməyəcək. Və cismani sevgidə, adətən, tərəfə bədbəxtlik gətirir? Bu, eynən ona
Məşhurların sevgi məktubları kişilərə toxunan, mənimçünsə ikinci dərəcəli bənzəyir ki, əzizlənə-əzizlənə bəslənən uşaq
olan məsələni başqa şeylərdən ayırmışam. körpə ikən, bu şəfqətdən doymadan ölür.
Bir dəfə sənin V. ilə bu məsələni necə Həyat xoşbəxtliyi belə dəhşətli dərəcədə
məsxərəyə qoyduğuna fikir verdim. Axı bu yaşamaq üçün verilməyib bizə və kim ki, ona
mənim tarixçəmdi. Sən sevdiyim yeganə can atır, cəzalanır.
qadınsan.
Dünən anam bütün günü qorxunc qarabas-
9 avqust 1846-cı il. malar yaşadı. Mən onun yanında idim. Sən
Şənbədən bazara keçən gecə bu yükü tək çəkməyin nə qədər ağır olduğunu
bilmirsən. Nə zamansa özünü çox bədbəxt
Səma aydın, Ay şəfəq saçır. Dənizçilərin hiss eləsən, bu sətirləri xatırlayarsan. Dünyada
oxuduğu nəğmə uzaqdan axıb qulağıma dolur. dəhşətli dərəcədə bədbəxt bir qadın var. Bu
Bir əlcə bulud yoxdu, heç meh də əsmir. bədbəxtliyin növbəti mərhələsi ya ölümdü, ya
Zülmətin kölgəsində qaraya çalan çay ay da ağlını büsbütün itirmək. Səninlə tanış olana
işığında gümüş kimi bərq vurur. Pərvanələr qədər mən də rahat idim, indi ağlımı itirmək
şamın ətrafında dolanır. Gecənin ətri açıq həddinə çatmışam. Mən xüsusi istifadə üçün
pəncərədən otağıma dolur. İndi yatırsanmı? nəzərdə tutulmuş maşın dəqiqliyiylə
Bəlkə pəncərənin qarşısında dayanıb şirin yaşayırdım. Bu vaxta qədər həyatımda səssiz
xəyallara dalmısan? Sənin xəyalınla yaşayan bir dönəm vardı və özümü anlamağa çalışırdım.
adam haqqında heç düşünürsənmi? Sənin Belə bir vaxtda sən gəldin həyatıma. Gəldin
xəyalların nə rəngdədi? ki, bütün bunları barmağının ucuyla vurub
yıxasan.
Görüşümüzdən bir həftə keçib. Məni həmin
gündən hansı uçurum ayırır. O əvəzsiz Qəlbimdə yatan lal dalğaları coşdurdun,
dəqiqələr kimlərçünsə gəlmiş – keçmiş zaman içimdə fırtına yaratdın. Amma fırtına okean
kimi ötüb keçir. Bizimsə qəlbimizi o nəşəli suları üçündür və fırtına suları həyəcana
anların saçdığı şəfəq hər zaman nurlandıracaq. gətirəndə onlar hər tərəfə dəhşət püskürür.
Nə gözəldi qəlbimizi riqqətə gətirən o sevinc, Bunları səni sevdiyim üçün deyirəm. Unut
elə deyilmi, ey mənim zavallı dostum? məni. Bacarsan, iki əlinlə ürəyindən çəkib
çıxar, ayağının altına atıb tapdala ki, orada
Mən qayıdacağam, özü də tezliklə. Çünki məndən qalan bütün xatirələri silib yox edəsən.
daim səni düşünürəm, daim sənin gül camalını,
ağ buxağını, zərif çiyinlərini xəyalımda Belə. İncimə. Hər an nəsə qorxunc bir
canlandırıram. Səsinin o ehtiraslı, sehrli cingiltisi şeyin baş verəcəyi duyğusu ilə yaşayıram.
elə hey qulağımdadı. Sənə ən çox səsini Bu maniya məni məhv eləyir. Hər şeyə şübhə
sevdiyimi demişdimmi? ilə yanaşıram. Hətta öz şübhələrimə də şübhə
eləyirəm. Sən məni cavan bilirsən, əslində
Bu gün səhər bir saatdan artıq sahildə qocayam. Mən yaşlı insanlarla maddiyyat,
dayanıb poçtalyonu gözləmişəm. Bu gün nəsə dünyəvi zövq haqqında çox söhbətlər
gecikdi. Bu qırmızı yaxalıqlı səfeh heç özü də eləmişəm. Hər dəfə də bu mövzuda danışanda
bilmədən neçə-neçə ürəyi həyəcanla onların işığı öləziyən gözlərinin birdən-birə
döyünməyə məcbur edir. Belə zərif duyğularla necə parıldaması məni heyrətə gətirib. Mənə
yazdığın məktuba görə təşəkkür edirəm, amma heyran-heyran qulaq asıb, “ah, sizin yaşınızda,
məni belə sevmə, mənə bu dərəcədə güclü ah, sizin nə yaşınızdı ki, siz, siz” deyiblər.
bağlanma, belə elədikcə məni daha çox
Əsəbi gərginliyi, fantaziyalarımı, illüziya-
larımı əlimdən alsan, geriyə məndən bir şey
qalmaz. İnsanı həyatda yaşadan bax bunlardır.
2016 gedəcəyəm və heç kim mənim haqqımda bilmirsənmi ki, bu cür şiddətli sevgi hər iki
eşitməyəcək. Və cismani sevgidə, adətən, tərəfə bədbəxtlik gətirir? Bu, eynən ona
Məşhurların sevgi məktubları kişilərə toxunan, mənimçünsə ikinci dərəcəli bənzəyir ki, əzizlənə-əzizlənə bəslənən uşaq
olan məsələni başqa şeylərdən ayırmışam. körpə ikən, bu şəfqətdən doymadan ölür.
Bir dəfə sənin V. ilə bu məsələni necə Həyat xoşbəxtliyi belə dəhşətli dərəcədə
məsxərəyə qoyduğuna fikir verdim. Axı bu yaşamaq üçün verilməyib bizə və kim ki, ona
mənim tarixçəmdi. Sən sevdiyim yeganə can atır, cəzalanır.
qadınsan.
Dünən anam bütün günü qorxunc qarabas-
9 avqust 1846-cı il. malar yaşadı. Mən onun yanında idim. Sən
Şənbədən bazara keçən gecə bu yükü tək çəkməyin nə qədər ağır olduğunu
bilmirsən. Nə zamansa özünü çox bədbəxt
Səma aydın, Ay şəfəq saçır. Dənizçilərin hiss eləsən, bu sətirləri xatırlayarsan. Dünyada
oxuduğu nəğmə uzaqdan axıb qulağıma dolur. dəhşətli dərəcədə bədbəxt bir qadın var. Bu
Bir əlcə bulud yoxdu, heç meh də əsmir. bədbəxtliyin növbəti mərhələsi ya ölümdü, ya
Zülmətin kölgəsində qaraya çalan çay ay da ağlını büsbütün itirmək. Səninlə tanış olana
işığında gümüş kimi bərq vurur. Pərvanələr qədər mən də rahat idim, indi ağlımı itirmək
şamın ətrafında dolanır. Gecənin ətri açıq həddinə çatmışam. Mən xüsusi istifadə üçün
pəncərədən otağıma dolur. İndi yatırsanmı? nəzərdə tutulmuş maşın dəqiqliyiylə
Bəlkə pəncərənin qarşısında dayanıb şirin yaşayırdım. Bu vaxta qədər həyatımda səssiz
xəyallara dalmısan? Sənin xəyalınla yaşayan bir dönəm vardı və özümü anlamağa çalışırdım.
adam haqqında heç düşünürsənmi? Sənin Belə bir vaxtda sən gəldin həyatıma. Gəldin
xəyalların nə rəngdədi? ki, bütün bunları barmağının ucuyla vurub
yıxasan.
Görüşümüzdən bir həftə keçib. Məni həmin
gündən hansı uçurum ayırır. O əvəzsiz Qəlbimdə yatan lal dalğaları coşdurdun,
dəqiqələr kimlərçünsə gəlmiş – keçmiş zaman içimdə fırtına yaratdın. Amma fırtına okean
kimi ötüb keçir. Bizimsə qəlbimizi o nəşəli suları üçündür və fırtına suları həyəcana
anların saçdığı şəfəq hər zaman nurlandıracaq. gətirəndə onlar hər tərəfə dəhşət püskürür.
Nə gözəldi qəlbimizi riqqətə gətirən o sevinc, Bunları səni sevdiyim üçün deyirəm. Unut
elə deyilmi, ey mənim zavallı dostum? məni. Bacarsan, iki əlinlə ürəyindən çəkib
çıxar, ayağının altına atıb tapdala ki, orada
Mən qayıdacağam, özü də tezliklə. Çünki məndən qalan bütün xatirələri silib yox edəsən.
daim səni düşünürəm, daim sənin gül camalını,
ağ buxağını, zərif çiyinlərini xəyalımda Belə. İncimə. Hər an nəsə qorxunc bir
canlandırıram. Səsinin o ehtiraslı, sehrli cingiltisi şeyin baş verəcəyi duyğusu ilə yaşayıram.
elə hey qulağımdadı. Sənə ən çox səsini Bu maniya məni məhv eləyir. Hər şeyə şübhə
sevdiyimi demişdimmi? ilə yanaşıram. Hətta öz şübhələrimə də şübhə
eləyirəm. Sən məni cavan bilirsən, əslində
Bu gün səhər bir saatdan artıq sahildə qocayam. Mən yaşlı insanlarla maddiyyat,
dayanıb poçtalyonu gözləmişəm. Bu gün nəsə dünyəvi zövq haqqında çox söhbətlər
gecikdi. Bu qırmızı yaxalıqlı səfeh heç özü də eləmişəm. Hər dəfə də bu mövzuda danışanda
bilmədən neçə-neçə ürəyi həyəcanla onların işığı öləziyən gözlərinin birdən-birə
döyünməyə məcbur edir. Belə zərif duyğularla necə parıldaması məni heyrətə gətirib. Mənə
yazdığın məktuba görə təşəkkür edirəm, amma heyran-heyran qulaq asıb, “ah, sizin yaşınızda,
məni belə sevmə, mənə bu dərəcədə güclü ah, sizin nə yaşınızdı ki, siz, siz” deyiblər.
bağlanma, belə elədikcə məni daha çox
Əsəbi gərginliyi, fantaziyalarımı, illüziya-
larımı əlimdən alsan, geriyə məndən bir şey
qalmaz. İnsanı həyatda yaşadan bax bunlardır.
