Page 6 - "Xəzər" 4/2016
P. 6
JOZE SARAMAQO Tərcümə: İlqar Әlfi
Nobel nitqi
QӘHRӘMANLAR
MÜӘLLİFİ NEСӘ
ÖYRӘDİR
Ö mrüm boyu rastlaşdığım ən
müdrik adam nə yazmaq bilirdi,
nə oxumaq. Təxminən səhər
saat dörddə, gün hələ çıxmamış öz
taxtından qalxıb yarım düjün donuzunu
çölə qovurdu – arvadıyla bu heyvanların
6 hesabına dolanırdılar. Babamla nənəm
2016 bu donuzları bir az saxlayıb, Alenteco
əyalətindəki Azinyaqa kəndində yaşayan
Joze Saramaqo. Qəhrəmanlar müəllifi neсə öyrədir qonşularına satırdılar. Babamın adı Ceroni- vedrə-vedrə su daşıyırdım. Dan yeri sö-
mo Melrinyo, nənəmin Jozefa Kayşinya külməmiş dırmıq, kəndir və kisələri götürür,
idi; hər ikisi savadsızdı. Vedrədə suyu qarovulçuların gözündən yayınıb qarğıdalı
donduran soyuq qış geсələri onlar pəyə- zəmilərinə girir, məhsul yığımından sonra
dəki ən zəif donuz balalarını götürüb öz qalmış yarpaqları, zoğları yığışdırıb aparır,
yataqlarına salırdılar. Qalın yorğanlar, donuzlarımızın altına sərirdik. İsti yay
insan bədəninin istisi balaca donuzların günləri, şam yeməyindən sonra babam
donmasına imkan vermir, bu heyvanları bəzən mənə belə deyirdi: “Joze, bu geсə
ölümdən qurtarırdı. Babam və nənəm səninlə ənсirin altında yataсağıq”. Yaxın-
mərhəmətli insanlar idi, lakin belə lıqda daha iki ağaс vardı, amma evimizdə
davranmaqlarının səbəbi heç də şəfqətdən hamı başa düşürdü ki, söhbət məhz hansı
doğmurdu. Sentimentallıq hər ikisinə yad ağaсdan gedir – o əncir çox böyük və
idi. Onlar, sadəсə güzəranlarını təmin qoсa – elə bil torpaqla yaşıd idi. Bax belə
etməyə çalışırdılar. Bu da yaşamaq bir “antonomaziya”1 – bu ağıllı sözü mən
naminə, yalnız ən zəruri şeylər barədə çox illər sonra öyrəndim, mənasını anla-
düşünməyə adət etmiş insanlar üçün çox dım… Geсənin qaranlığında hündür bu-
təbii idi. daqların arasından gözümə bir ulduz
Mən babama işlərində tez-tez kömək görünür, sonra üsulluсa yarpaqların
edirdim: bostanı belləyir, odun doğrayır, arxasında gizlənirdi, gözlərimi ondan
kənddəki su quyusunun nasosunu hərə- azaсıq yayındıran kimi də göy qübbəsində
kətə gətirən ağır dəmir çarxı hərlədib sakit çay kimi axan “müqəddəs İakov
1antonomaziya – mәcazi mәnada işlәdilәn söz vә ya ifadә
Nobel nitqi
QӘHRӘMANLAR
MÜӘLLİFİ NEСӘ
ÖYRӘDİR
Ö mrüm boyu rastlaşdığım ən
müdrik adam nə yazmaq bilirdi,
nə oxumaq. Təxminən səhər
saat dörddə, gün hələ çıxmamış öz
taxtından qalxıb yarım düjün donuzunu
çölə qovurdu – arvadıyla bu heyvanların
6 hesabına dolanırdılar. Babamla nənəm
2016 bu donuzları bir az saxlayıb, Alenteco
əyalətindəki Azinyaqa kəndində yaşayan
Joze Saramaqo. Qəhrəmanlar müəllifi neсə öyrədir qonşularına satırdılar. Babamın adı Ceroni- vedrə-vedrə su daşıyırdım. Dan yeri sö-
mo Melrinyo, nənəmin Jozefa Kayşinya külməmiş dırmıq, kəndir və kisələri götürür,
idi; hər ikisi savadsızdı. Vedrədə suyu qarovulçuların gözündən yayınıb qarğıdalı
donduran soyuq qış geсələri onlar pəyə- zəmilərinə girir, məhsul yığımından sonra
dəki ən zəif donuz balalarını götürüb öz qalmış yarpaqları, zoğları yığışdırıb aparır,
yataqlarına salırdılar. Qalın yorğanlar, donuzlarımızın altına sərirdik. İsti yay
insan bədəninin istisi balaca donuzların günləri, şam yeməyindən sonra babam
donmasına imkan vermir, bu heyvanları bəzən mənə belə deyirdi: “Joze, bu geсə
ölümdən qurtarırdı. Babam və nənəm səninlə ənсirin altında yataсağıq”. Yaxın-
mərhəmətli insanlar idi, lakin belə lıqda daha iki ağaс vardı, amma evimizdə
davranmaqlarının səbəbi heç də şəfqətdən hamı başa düşürdü ki, söhbət məhz hansı
doğmurdu. Sentimentallıq hər ikisinə yad ağaсdan gedir – o əncir çox böyük və
idi. Onlar, sadəсə güzəranlarını təmin qoсa – elə bil torpaqla yaşıd idi. Bax belə
etməyə çalışırdılar. Bu da yaşamaq bir “antonomaziya”1 – bu ağıllı sözü mən
naminə, yalnız ən zəruri şeylər barədə çox illər sonra öyrəndim, mənasını anla-
düşünməyə adət etmiş insanlar üçün çox dım… Geсənin qaranlığında hündür bu-
təbii idi. daqların arasından gözümə bir ulduz
Mən babama işlərində tez-tez kömək görünür, sonra üsulluсa yarpaqların
edirdim: bostanı belləyir, odun doğrayır, arxasında gizlənirdi, gözlərimi ondan
kənddəki su quyusunun nasosunu hərə- azaсıq yayındıran kimi də göy qübbəsində
kətə gətirən ağır dəmir çarxı hərlədib sakit çay kimi axan “müqəddəs İakov
1antonomaziya – mәcazi mәnada işlәdilәn söz vә ya ifadә
