Page 82 - "Xəzər"
P. 82
bir mənsəb sahibi idi, Vəliəhd də onun “Leyli və Məcnun”u açıb oxumağa baş-
belə bir mənsəb sahibi olmasından razı layanda Məhəmməd Füzuliyə yox, Seyid
idi və Xacə Fətəli şahın da, Vəliəhdin də Mir Bağır Şabraniyə yox, Nəqqaş Molla
qəzəbindən nə qədər qorxurdusa, onun Abdulla Şirvaniyə yox, Ağa Məhəmməd
bu ali ata-balaya təsiri də o qorxudan az şaha rəhmət oxuyurdu.
deyildi. Xacə Әbdül Rəhman saray fitnə- Gözətçi sərbazlar isə – xüsusən ön
fəsadlarının şahidi, ancaq heç vəchlə cərgədəki gözətçilər – Xacə Әbdül
iştirakçısı deyildi və Xacənin hər şeyi Rəhmanın cidd-cəhdlərinə baxmayaraq,
görən iti gözləri və hər şeyi eşidən iti o Sarı Çoban Qızının ehtirasdan alışıb
qulaqları həmişə sahiblərinin – indiki halda yanan iniltisini aydınca eşidirdilər, hətta
birinci Fətəli şahın, ikinci də Vəliəhdin – Vəliəhdin çadırından bir az aralıdakı
xidmətində olmuşdu və onun sahibləri də yarğanın dibi ilə şırhaşır axan Gilaslı çay
həmişə bu xidmətin qiymətini bilmişdilər. tərəfdən gələn qurbağa qurultusu da o
Xacənin oxuduğu o “Leyli və qancıq iniltisini batıra bilmirdi, ancaq bu
Məcnun”un üzünü Ağa Məhəmməd şahın inilti, hətta aylarla qadın görməyən
şəxsi göstərişi ilə saray xəttatı Seyid Mir gözətçilərə belə, o qədər də təsir etmirdi,
82 Bağır Şabrani düz bir il boyunca köçürüb, çünki işlərini yaxşı bilən rus soldatları hər
2016 başa çatdırmışdı və məşhur nəqqaş Molla an gecənin hələ çəkilməmiş qaranlığında
Abdulla Şirvaninin çəkdiyi miniatürlərlə sis-duman içindən qəflətən çıxa bilərdilər.
bəzənmiş bu gözəl əlyazması Tehrandakı Düzdür, gözətçilər də artıq bütün sərbazlar
saray kitabxanasına məxsus idi. Tehran kimi Bakı xanı Hüseynqulu xanın qəddar
Saray Kitabxanası yalnız türk, fars və rus sərdarını qətlə yetirməsindən xəbərdar
ərəb dillərindəki əlyazmalarla deyil, latın, idi, ancaq rus soldatı ilə zarafat etmək
çin, yunan dillərindəki əlyazmalarla da olmazdı, əksinə Sərdarın qətli, bəlkə,
zəngin idi, son zamanlar isə Fətəli şahın onların hiddətini daha da artırmışdı. Bir
Baş hərəmi Ülyahəzrət Ağabəyim Ağanın də ki, məsələ ancaq rus soldatlarında
göstərişi ilə ingilis, firəng, rus dillərindəki deyildi, Osmanlıların, Azərbaycan
kitablar da saray kitabxanası üçün alınırdı. xanlarının, gürcü əsilzadələrinin muzdlu
Xacə Әbdül Rəhmanın amansız Ağa Mə- qatilləri, Avropa ölkələrinin hərəsi bir adla
həmməd şaha xüsusi ehtiramı və məhəb- buralarda dolaşan cəsusları – Vəliəhdin
bəti var idi və bu ehtiram və məhəbbətin gözətçilərinin işi çətin idi, Arazın bu tayında
bir səbəbi də, yəqin, o idi ki, onların tale ara qarışıb, məzhəb itmişdi və Ağa
ulduzlarında mühüm oxşar məqam var Məhəmməd şahın qətlindən sonra bir-bir
idi1. Xacə Әbdül Rəhman sarayın o tək- xüsusi sınaqlardan keçirilib seçilmiş bu
Elçin. Baş tük adamlarından idi ki, Tehran saray ki- gözətçi sərbazlar gecə-gündüz sərhesab
tabxanasından kitab, xüsusən də əlyazma olmalı idilər.
götürüb oxumaq səlahiyyətinə malik idi Abbas Mirzənin iri qara gözləri, nazik
və Xacə Abbas Mirzənin Harami düzündəki sümükləri, ağappaq dərisi, zərif bədəni
o ləşgərgahında hər dəfə saray kitabxa- var idi, ancaq o zaman ki, o, iş başında
nasından götürdüyü o zərif əlyazmanı – olurdu, bu zərif bədəndə, elə bil ki, heç
1 Аьа Мящяммяд шащ Гаъар да ушаг вахты ахталанмышды.
belə bir mənsəb sahibi olmasından razı layanda Məhəmməd Füzuliyə yox, Seyid
idi və Xacə Fətəli şahın da, Vəliəhdin də Mir Bağır Şabraniyə yox, Nəqqaş Molla
qəzəbindən nə qədər qorxurdusa, onun Abdulla Şirvaniyə yox, Ağa Məhəmməd
bu ali ata-balaya təsiri də o qorxudan az şaha rəhmət oxuyurdu.
deyildi. Xacə Әbdül Rəhman saray fitnə- Gözətçi sərbazlar isə – xüsusən ön
fəsadlarının şahidi, ancaq heç vəchlə cərgədəki gözətçilər – Xacə Әbdül
iştirakçısı deyildi və Xacənin hər şeyi Rəhmanın cidd-cəhdlərinə baxmayaraq,
görən iti gözləri və hər şeyi eşidən iti o Sarı Çoban Qızının ehtirasdan alışıb
qulaqları həmişə sahiblərinin – indiki halda yanan iniltisini aydınca eşidirdilər, hətta
birinci Fətəli şahın, ikinci də Vəliəhdin – Vəliəhdin çadırından bir az aralıdakı
xidmətində olmuşdu və onun sahibləri də yarğanın dibi ilə şırhaşır axan Gilaslı çay
həmişə bu xidmətin qiymətini bilmişdilər. tərəfdən gələn qurbağa qurultusu da o
Xacənin oxuduğu o “Leyli və qancıq iniltisini batıra bilmirdi, ancaq bu
Məcnun”un üzünü Ağa Məhəmməd şahın inilti, hətta aylarla qadın görməyən
şəxsi göstərişi ilə saray xəttatı Seyid Mir gözətçilərə belə, o qədər də təsir etmirdi,
82 Bağır Şabrani düz bir il boyunca köçürüb, çünki işlərini yaxşı bilən rus soldatları hər
2016 başa çatdırmışdı və məşhur nəqqaş Molla an gecənin hələ çəkilməmiş qaranlığında
Abdulla Şirvaninin çəkdiyi miniatürlərlə sis-duman içindən qəflətən çıxa bilərdilər.
bəzənmiş bu gözəl əlyazması Tehrandakı Düzdür, gözətçilər də artıq bütün sərbazlar
saray kitabxanasına məxsus idi. Tehran kimi Bakı xanı Hüseynqulu xanın qəddar
Saray Kitabxanası yalnız türk, fars və rus sərdarını qətlə yetirməsindən xəbərdar
ərəb dillərindəki əlyazmalarla deyil, latın, idi, ancaq rus soldatı ilə zarafat etmək
çin, yunan dillərindəki əlyazmalarla da olmazdı, əksinə Sərdarın qətli, bəlkə,
zəngin idi, son zamanlar isə Fətəli şahın onların hiddətini daha da artırmışdı. Bir
Baş hərəmi Ülyahəzrət Ağabəyim Ağanın də ki, məsələ ancaq rus soldatlarında
göstərişi ilə ingilis, firəng, rus dillərindəki deyildi, Osmanlıların, Azərbaycan
kitablar da saray kitabxanası üçün alınırdı. xanlarının, gürcü əsilzadələrinin muzdlu
Xacə Әbdül Rəhmanın amansız Ağa Mə- qatilləri, Avropa ölkələrinin hərəsi bir adla
həmməd şaha xüsusi ehtiramı və məhəb- buralarda dolaşan cəsusları – Vəliəhdin
bəti var idi və bu ehtiram və məhəbbətin gözətçilərinin işi çətin idi, Arazın bu tayında
bir səbəbi də, yəqin, o idi ki, onların tale ara qarışıb, məzhəb itmişdi və Ağa
ulduzlarında mühüm oxşar məqam var Məhəmməd şahın qətlindən sonra bir-bir
idi1. Xacə Әbdül Rəhman sarayın o tək- xüsusi sınaqlardan keçirilib seçilmiş bu
Elçin. Baş tük adamlarından idi ki, Tehran saray ki- gözətçi sərbazlar gecə-gündüz sərhesab
tabxanasından kitab, xüsusən də əlyazma olmalı idilər.
götürüb oxumaq səlahiyyətinə malik idi Abbas Mirzənin iri qara gözləri, nazik
və Xacə Abbas Mirzənin Harami düzündəki sümükləri, ağappaq dərisi, zərif bədəni
o ləşgərgahında hər dəfə saray kitabxa- var idi, ancaq o zaman ki, o, iş başında
nasından götürdüyü o zərif əlyazmanı – olurdu, bu zərif bədəndə, elə bil ki, heç
1 Аьа Мящяммяд шащ Гаъар да ушаг вахты ахталанмышды.
