Page 65 - "Xəzər"
P. 65
ay qalxırdı, hay gəlirdi və o uzaqlıq, o Rusiya qılınc Rusiyası yox, qələm Rusiyası 65
dərinlik, elə bil əsrlərin uzaqlığı idi, o olacaq. 2016
zəifləmiş, o gücsüz haray da elə əsrlərin
o uzaqlığından qopub gəlirdi. Ancaq… ancaq qələm Rusiyası Qaf- Elçin. Baş
qazda nə edə bilər? Qafqaz Rusiyanı içə-
Və belə bir haray, hay knyaz Sisiano- ridən partlada bilər, bir əlində qələm, bir
vun xoşuna gəlmirdi. əlində də xəncər tutmuş qafqazlılar
Rusiyanın başına bir oyun aça bilər ki,
İisus-Xristosun nəsli kim idi, milliyyəti maratlar, robespyerlər, dantonlar1 yalan
nə idi – ona səcdə edən milyonlardan bir olar, gəlib Rusiyanın başında oturarlar və
nəfər üçün belə bunun əhəmiyyəti var? o zaman Derjavanın taleyi necə olacaq?
Yox! Onlar da bir-birini qıracaq və Rusiyada
da onların bir Napoleonu peyda olacaq?
Sən nə bilirsən ki, Babua Arçil Mos-
kvadakı evində pəncərənin qarşısında Bu vaxt gioltinada minlərlə insanın, o
oturub, bu dünyadan köçdüyü vaxt Gürcüs- cümlədən də Dantonun başını bədənindən
tan dağlarına baxıb? Bu nə uydurmadır ayıran cəllad Sanson və onun memuarları
belə? Bu nə əbləh və ucuz romantikadır? knyazın yadına düşdü – bir neçə il bundan
Bəlkə, o anlarda Babua keçmiş məşu- əvvəl Parisdə çap olunmuş bu kitabı hələ
qələrini – Moskva gözəllərini xatırlayırdı, Peterburqda ikən oxumuşdu1. Sanson öz
hə? peşəsindən qətiyyən əziyyət çəkmirdi,
əvvəllər balta ilə, gioltina icad ediləndən
Və bu vaxt knyaz Sisianov yataq ota- sonra isə gioltinada insanların başını
ğının o qaranlığı içində təhtəlşüur olaraq bədənindən ayıran bu məşhur cəllad öz
tavana baxdı və elə bil Babua oradan – kitabında qurbanlarının edam qabağı
yuxarıdan həmişəki təbəssümü ilə özlərini necə apardıqlarını təsvir edirdi,
gülümsəyib, kobud gürcü ləhcəsi ilə: “İisus nə dediklərini yazırdı və o yuxusuz gecədə
Yaradanın oğlu idi, sənin atan isə mənim knyaz Sisianov Dantonun son anlarda
dostum Paatanın oğlu idi” – dedi. dediyi sözləri xatırladı. Sanson yazırdı ki,
edam anında Danton ona deyib: “Mənim
Bəsdir! başımı qaldırıb camaata göstərməyi unut-
Kifayətdir, knyaz, özünü ələ al. ma, belə başları tez-tez görmək mümkün
Bu hardan gəlib çıxdı? Bu titrəyən olmur” .
xırıltılı səs qeybdən gəldi? Quldur
Yemelkanın səsi idi: “ Mənim günahlarımı Knyaz Sisianov sərt bir hərəkətlə başını
bağışla, ey pravoslav xalqı!..” silkələdi, elə bil yataq otağını bürümüş o
Knyazın bütün varlığını bir hiddət qaranlıq kimi qapqara fikirləri beynindən
bürüdü: indi də şeytanın iti Yemelka ona çıxarıb atmaq istəyirdi və bu vaxt qəflətən
vicdan dərsi keçirdi? Bəli, knyaz Sisianov onun yadına düşdü ki, Babua Arçil hansısa
Böyük Rusiyanı Qafqaza qılıncla gətirirdi, bir sözü də ona əzbərlədirdi… Necə idi o
ancaq vaxt gələcək, Qafqaz başqa bir söz? Nə idi o sözün mənası?
Rusiya da görəcək və o Rusiya bu yerlərə
sülh və əmin-amanlıq gətirəcək, burada Və həmin an Babua Arçil yenə knyaz
məktəblər açacaq, teatrlar yaradacaq, Sisianovun gözlərinin qabağında peyda
qəzetlər, jurnallar nəşr edəcək, çünki o
1dantonlar – Франсыз инглабчылары, Биринъи франсыз республикасынын рящбярляри Жан-Пол Марат, Максимилиан Робеспйер,
Жорж Жак Дантон нязярдя тутулур.
dərinlik, elə bil əsrlərin uzaqlığı idi, o olacaq. 2016
zəifləmiş, o gücsüz haray da elə əsrlərin
o uzaqlığından qopub gəlirdi. Ancaq… ancaq qələm Rusiyası Qaf- Elçin. Baş
qazda nə edə bilər? Qafqaz Rusiyanı içə-
Və belə bir haray, hay knyaz Sisiano- ridən partlada bilər, bir əlində qələm, bir
vun xoşuna gəlmirdi. əlində də xəncər tutmuş qafqazlılar
Rusiyanın başına bir oyun aça bilər ki,
İisus-Xristosun nəsli kim idi, milliyyəti maratlar, robespyerlər, dantonlar1 yalan
nə idi – ona səcdə edən milyonlardan bir olar, gəlib Rusiyanın başında oturarlar və
nəfər üçün belə bunun əhəmiyyəti var? o zaman Derjavanın taleyi necə olacaq?
Yox! Onlar da bir-birini qıracaq və Rusiyada
da onların bir Napoleonu peyda olacaq?
Sən nə bilirsən ki, Babua Arçil Mos-
kvadakı evində pəncərənin qarşısında Bu vaxt gioltinada minlərlə insanın, o
oturub, bu dünyadan köçdüyü vaxt Gürcüs- cümlədən də Dantonun başını bədənindən
tan dağlarına baxıb? Bu nə uydurmadır ayıran cəllad Sanson və onun memuarları
belə? Bu nə əbləh və ucuz romantikadır? knyazın yadına düşdü – bir neçə il bundan
Bəlkə, o anlarda Babua keçmiş məşu- əvvəl Parisdə çap olunmuş bu kitabı hələ
qələrini – Moskva gözəllərini xatırlayırdı, Peterburqda ikən oxumuşdu1. Sanson öz
hə? peşəsindən qətiyyən əziyyət çəkmirdi,
əvvəllər balta ilə, gioltina icad ediləndən
Və bu vaxt knyaz Sisianov yataq ota- sonra isə gioltinada insanların başını
ğının o qaranlığı içində təhtəlşüur olaraq bədənindən ayıran bu məşhur cəllad öz
tavana baxdı və elə bil Babua oradan – kitabında qurbanlarının edam qabağı
yuxarıdan həmişəki təbəssümü ilə özlərini necə apardıqlarını təsvir edirdi,
gülümsəyib, kobud gürcü ləhcəsi ilə: “İisus nə dediklərini yazırdı və o yuxusuz gecədə
Yaradanın oğlu idi, sənin atan isə mənim knyaz Sisianov Dantonun son anlarda
dostum Paatanın oğlu idi” – dedi. dediyi sözləri xatırladı. Sanson yazırdı ki,
edam anında Danton ona deyib: “Mənim
Bəsdir! başımı qaldırıb camaata göstərməyi unut-
Kifayətdir, knyaz, özünü ələ al. ma, belə başları tez-tez görmək mümkün
Bu hardan gəlib çıxdı? Bu titrəyən olmur” .
xırıltılı səs qeybdən gəldi? Quldur
Yemelkanın səsi idi: “ Mənim günahlarımı Knyaz Sisianov sərt bir hərəkətlə başını
bağışla, ey pravoslav xalqı!..” silkələdi, elə bil yataq otağını bürümüş o
Knyazın bütün varlığını bir hiddət qaranlıq kimi qapqara fikirləri beynindən
bürüdü: indi də şeytanın iti Yemelka ona çıxarıb atmaq istəyirdi və bu vaxt qəflətən
vicdan dərsi keçirdi? Bəli, knyaz Sisianov onun yadına düşdü ki, Babua Arçil hansısa
Böyük Rusiyanı Qafqaza qılıncla gətirirdi, bir sözü də ona əzbərlədirdi… Necə idi o
ancaq vaxt gələcək, Qafqaz başqa bir söz? Nə idi o sözün mənası?
Rusiya da görəcək və o Rusiya bu yerlərə
sülh və əmin-amanlıq gətirəcək, burada Və həmin an Babua Arçil yenə knyaz
məktəblər açacaq, teatrlar yaradacaq, Sisianovun gözlərinin qabağında peyda
qəzetlər, jurnallar nəşr edəcək, çünki o
1dantonlar – Франсыз инглабчылары, Биринъи франсыз республикасынын рящбярляри Жан-Пол Марат, Максимилиан Робеспйер,
Жорж Жак Дантон нязярдя тутулур.
