Page 44 - "Xəzər"
P. 44
hündürboylu, yerində durmayan uzun var idi, Derjavanın maraqları naminə veril-
sarışın saçları tez-tez ağ bənizinə tökülən, miş bu əmr nəyin bahasına olursa-olsun,
göy gözlərinin baxışları həmişə aydın olan nahara qədər yerinə yetirilməli idi və gen-
bu əsl hərb adamı kimi cəsarətli, dəqiq eral Lazarev bilirdi ki, belə də olacaq və
və qətiyyətli olaydılar, ancaq knyaz nahara qədər əmrin yerinə yetirildiyi barədə
Sisianov fikrindən keçən hər sözü deyən Baş komandana məruzə edəcək.
adam deyildi və yalnız: Bu əmr general Lazarevin bütün içində
– Gedə bilərsiz!– dedi. bir sıxıntı və pərişanlıq yaratmışdı, ancaq
General-mayor Lazarev xüsusən o onun heç fikrindən də keçə bilməzdi ki,
vaxtdan ki arvadından və qızından sonra verilmiş əmr yerinə yetirilməsin və əlbəttə,
tək qaldı, səhərlər elə yuxuda ikən o, bir bəhanə tapıb, özünü kənara çəkə
təhtəlşüur olaraq, quşların səsini gözləyirdi bilərdi, misal üçün, özünü xəstəliyə vura
və elə ki eşikdəki ağaclardan – Tiflis isə bilərdi, Baş komandan da bu işi “Qəssab”
yaşıl şəhər idi – quşların səsi eşidilirdi, o, podpolkovnik Serebryakov kimi birinə
gözlərini açırdı və gözlərini açan kimi də tapşırardı, həmin adam da, misal üçün,
cəld ayağa qalxırdı. 1802-ci ilin o 18 aprel elə həmin podpolkovnik Serebryakov
44 günündə də sübh tezdən quşların səsi məmnuniyyətlə bu işin öhdəsindən gələrdi,
yataq otağını bürüdü və bir-birinə qarışmış
2016 bu cürbəcür Tiflis quşlarının səsi gözəl lap çariça Mariyanın saçlarından tutub
sürüyə də bilərdi, ancaq general Lazarev
bir yaz səhərinin açılmasından, gözəl bir bunu – özünü yalandan xəstəliyə vurmağı,
yaz gününün başlanmasından xəbər verir- öz soldat borcuna xəyanət etməyi – heç
di. vaxt özünə bağışlaya bilməzdi. O, əmr
Ancaq o gözəl yaz günü general La- almışdı və əmr yerinə yetirilməli idi və
zarev çariça Mariyanı sürgünə göndərməli yerinə də yetiriləcəkdi, qoy general
idi. Lazarevin xəyalındakı Mariya daima ona
İki gündən sonra general Lazarevin nifrət etsin, qoy general Lazarev daima
40 yaşı tamam olacaqdı və 40 yaş artıq əzab çəksin – əmr yerinə yetirilməli idi,
yaşanmış ömür barədə özü özünə hesabat Lazarev soldat idi – rus soldatı – və soldat
vermək dövrü idi – general belə fikirləşirdi, əmri yerinə yetirməlidir.
ancaq özü özünə hesabat verməyə onun
Və həmin yaz səhəri general Lazarev
nə vaxtı, nə həvəsi, nə də əhvali-ruhiyyəsi özü çariça Mariyanın iqamətgahına get-
var idi – o, Mariyanı sürgünə göndərməli di.
idi. Çariça Mariya rəsmi əlbisəsi əynində
Lazarev Baş komandanın əmrini vax- taxtda uzanıb, üstünə yüngülcə şal
Elçin. Baş tında yerinə yetirmək üçün, hələ gecə salmışdı və general Lazarev içəri girib
düşməmiş nəzarət üçün çariça Mariyanın həmişəki kimi başı ilə təzim etdikdə, ani
iqamətgahına iki zabit göndərmiş, iqa- olaraq fikrindən keçirdi ki, bu zəhmli,
mətgahı mühasirəyə aldırmış, çariçanın zabitəli və gözəl qadını uzandığı o taxtdan
özü, övladları və qulluqçuları üçün faytonlar qaldırıb Peterburqa yola salmaq – indiyə
hazırlatmış, onları müşayiət edəcək zabit- kimi həyatında heç vaxt almadığı qəmli,
ləri müəyyənləşdirmiş, konvoyu şəxsən kədərli bir əmrdir.
özü yoxlamışdı. Baş komandanın əmri Şahzadə Cəbrayıl da, bacısı prinses
sarışın saçları tez-tez ağ bənizinə tökülən, miş bu əmr nəyin bahasına olursa-olsun,
göy gözlərinin baxışları həmişə aydın olan nahara qədər yerinə yetirilməli idi və gen-
bu əsl hərb adamı kimi cəsarətli, dəqiq eral Lazarev bilirdi ki, belə də olacaq və
və qətiyyətli olaydılar, ancaq knyaz nahara qədər əmrin yerinə yetirildiyi barədə
Sisianov fikrindən keçən hər sözü deyən Baş komandana məruzə edəcək.
adam deyildi və yalnız: Bu əmr general Lazarevin bütün içində
– Gedə bilərsiz!– dedi. bir sıxıntı və pərişanlıq yaratmışdı, ancaq
General-mayor Lazarev xüsusən o onun heç fikrindən də keçə bilməzdi ki,
vaxtdan ki arvadından və qızından sonra verilmiş əmr yerinə yetirilməsin və əlbəttə,
tək qaldı, səhərlər elə yuxuda ikən o, bir bəhanə tapıb, özünü kənara çəkə
təhtəlşüur olaraq, quşların səsini gözləyirdi bilərdi, misal üçün, özünü xəstəliyə vura
və elə ki eşikdəki ağaclardan – Tiflis isə bilərdi, Baş komandan da bu işi “Qəssab”
yaşıl şəhər idi – quşların səsi eşidilirdi, o, podpolkovnik Serebryakov kimi birinə
gözlərini açırdı və gözlərini açan kimi də tapşırardı, həmin adam da, misal üçün,
cəld ayağa qalxırdı. 1802-ci ilin o 18 aprel elə həmin podpolkovnik Serebryakov
44 günündə də sübh tezdən quşların səsi məmnuniyyətlə bu işin öhdəsindən gələrdi,
yataq otağını bürüdü və bir-birinə qarışmış
2016 bu cürbəcür Tiflis quşlarının səsi gözəl lap çariça Mariyanın saçlarından tutub
sürüyə də bilərdi, ancaq general Lazarev
bir yaz səhərinin açılmasından, gözəl bir bunu – özünü yalandan xəstəliyə vurmağı,
yaz gününün başlanmasından xəbər verir- öz soldat borcuna xəyanət etməyi – heç
di. vaxt özünə bağışlaya bilməzdi. O, əmr
Ancaq o gözəl yaz günü general La- almışdı və əmr yerinə yetirilməli idi və
zarev çariça Mariyanı sürgünə göndərməli yerinə də yetiriləcəkdi, qoy general
idi. Lazarevin xəyalındakı Mariya daima ona
İki gündən sonra general Lazarevin nifrət etsin, qoy general Lazarev daima
40 yaşı tamam olacaqdı və 40 yaş artıq əzab çəksin – əmr yerinə yetirilməli idi,
yaşanmış ömür barədə özü özünə hesabat Lazarev soldat idi – rus soldatı – və soldat
vermək dövrü idi – general belə fikirləşirdi, əmri yerinə yetirməlidir.
ancaq özü özünə hesabat verməyə onun
Və həmin yaz səhəri general Lazarev
nə vaxtı, nə həvəsi, nə də əhvali-ruhiyyəsi özü çariça Mariyanın iqamətgahına get-
var idi – o, Mariyanı sürgünə göndərməli di.
idi. Çariça Mariya rəsmi əlbisəsi əynində
Lazarev Baş komandanın əmrini vax- taxtda uzanıb, üstünə yüngülcə şal
Elçin. Baş tında yerinə yetirmək üçün, hələ gecə salmışdı və general Lazarev içəri girib
düşməmiş nəzarət üçün çariça Mariyanın həmişəki kimi başı ilə təzim etdikdə, ani
iqamətgahına iki zabit göndərmiş, iqa- olaraq fikrindən keçirdi ki, bu zəhmli,
mətgahı mühasirəyə aldırmış, çariçanın zabitəli və gözəl qadını uzandığı o taxtdan
özü, övladları və qulluqçuları üçün faytonlar qaldırıb Peterburqa yola salmaq – indiyə
hazırlatmış, onları müşayiət edəcək zabit- kimi həyatında heç vaxt almadığı qəmli,
ləri müəyyənləşdirmiş, konvoyu şəxsən kədərli bir əmrdir.
özü yoxlamışdı. Baş komandanın əmri Şahzadə Cəbrayıl da, bacısı prinses