Page 217 - 2017-4
P. 217
likdir”. Bununla belə, növbəti məktub- geriyə qayıdanda isə onsaatlıq uçuş 217
da (13.10.1980-ci il) Aleksandr yazırdı: müddətində, Komandor adaları rayonu- 2017
“Mənim ekipajım ehtiyat ekipajıdır – yəni na çathaçatda mühərrikin ikisi qəfil sıra-
qəfildən gözlənilməz nəsə planlaşdırılsa, dan çıxdı, Kamçatkadakı ehtiyat aeropor- natali Kuliş. 10-cu paralel
onda uçmalıyıq”. ta enməli olduq. Onsuz da, işlək iki mühər-
riklə çox uzağa uça bilməzdik”. Yaxud:
Beləliklə, mənim sadəlövh uşaq hə- “Burada fövqəladə vəziyyət yaranıb. Mən
yəcanlarımın yanğısını gündəlik əsgər hə- həmin vaxt Daşkənddə (ezamiyyətdə)
yatının gözəl təsvirləri ilə “söndürməyə” idim. Ora çatan kimi xəbər verdilər ki,
çalışırdı (görünür, məktublar yoxlamadan bəs, mən uçduğum müddətdə döyüş
keçirdi). Məsələn, bu cür: “Dünən kinoya növbətçiliyi vaxtı yoldaşlarımdan biri hə-
getdim. Zabitlər evində ikiseriyalı “Ekipaj” lak olub. O da hava atıcı-rabitəçisi kimi
filmini göstərdilər. Yaxşı filmdir. Mülki avi- uçurdu. Baş açmıram ki, təhlükəsizlik kə-
asiyanın təyyarəçiləri haqqındadır. Hazır- mərini o bədbəxt niyə açıbmış? Axı yaxşı
da A.Çakovskinin “Mühasirə” roman-epo- bilirdi ki, uçuş vaxtı bunu etmək olmaz.
peyasını oxuyuram. Beş cilddən ibarət Onlar artıq evə qayıdırmışlar. Hündürlükdə
çox yaxşı əsərdir. Bu il (1980) azından saatda 1000 km sürətlə uçduqları vaxt
qırx kitab oxumuşam, lap dəqiqi, 34 ki- təyyarədəki üst blister – şəffaf qapaq sı-
tab. Yaxın vaxtlarda ingilis dili ilə məşğul radan çıxıb; atıcı-rabitəçi bu qapağın al-
olmaq istəyirəm. Necə də olsa, çətin dil- tında oturur. Kabinənin hermetikliyi bir-
dir. Qışda kitablara, fotomodelə və bilyar- dən-birə pozulub və yazığı təyyarədən
da xizək məşğuliyyəti də əlavə olundu. dartıb şaquli antenin üstünə, oradan da
Hazırda (07.12.1980) havada bir az şax- təyyarənin quyruğuna atıb. Əgər təhlükə-
ta var – 10–15 dərəcə. Yaxşı qar yağıb – sizlik kəmərini boşaltmasaydı, kreslodan
20 sm. İstirahət günlərində, yəqin, dov- qopması heç cür mümkün deyildi. Aviasi-
şan ovuna gedəcəyəm”. ya məsuliyyətsizliyi, üstəlik, səhlənkarlığı
bağışlamır”.
Və bütün bunları Aleksandr yalnız hər-
bi mühafizəkarlığı pərdələmək xətrinə et- Onuncu paralelə uçuşun dəqiq sayını
mirdi: “...elə anlar da olur ki, adamı lap Aleksandr heç vaxt bildirmirdi. Onun mək-
dəli eləyər. Maşında neçə dəfə fırlandım, tublarından belə anladım ki, bunu heç
təyyarənin kabinəsində od tutub yandım. özü də bilmir. Əlbəttə, hərbi sirr anlayışı
Hələ də inana bilmirəm ki, biz onda yan- mövcud idi. Mən kim idim ki? Uzaqbaşı,
ğını necə söndürə bildik, necə oldu ki, uzaqdan-uzağa təskinlik verən, onu ruh-
sağ qaldıq...” landıran birisi, vəssalam. Amma bu gün
məktubları diqqətlə oxuyarkən başa
Hər halda, öz xidməti barədə Alek- düşdüm ki, sovet hərbçilərinin ucsuz-bu-
sandr hərdən açıq da danışırdı ki, məni caqsız İttifaqın sərhədlərindəki missiya-
bir az nigaran saxlasın. “Təyyarəmiz ae- sının mahiyyəti kifayət qədər anlaşıqlı ya-
rodromdan havaya qalxıb şimal-şərqə is- zılıb. Hər şey yaxşı işlənib-hazırlanmışdı
tiqamət götürdü. Adi təlim uçuşu idi. Əv- – əsgərlər “yuxarıdan” gələn əmrlərə
vəl Kamçatkanı keçib okeana çıxdıq, son- sözsüz əməl edirdilər. Böyük Torpaqda
ra Berinq dənizinin üzərindəki Provideni-
ya buxtasına (bu, Çukotkadadır) çatdıq,
da (13.10.1980-ci il) Aleksandr yazırdı: müddətində, Komandor adaları rayonu- 2017
“Mənim ekipajım ehtiyat ekipajıdır – yəni na çathaçatda mühərrikin ikisi qəfil sıra-
qəfildən gözlənilməz nəsə planlaşdırılsa, dan çıxdı, Kamçatkadakı ehtiyat aeropor- natali Kuliş. 10-cu paralel
onda uçmalıyıq”. ta enməli olduq. Onsuz da, işlək iki mühər-
riklə çox uzağa uça bilməzdik”. Yaxud:
Beləliklə, mənim sadəlövh uşaq hə- “Burada fövqəladə vəziyyət yaranıb. Mən
yəcanlarımın yanğısını gündəlik əsgər hə- həmin vaxt Daşkənddə (ezamiyyətdə)
yatının gözəl təsvirləri ilə “söndürməyə” idim. Ora çatan kimi xəbər verdilər ki,
çalışırdı (görünür, məktublar yoxlamadan bəs, mən uçduğum müddətdə döyüş
keçirdi). Məsələn, bu cür: “Dünən kinoya növbətçiliyi vaxtı yoldaşlarımdan biri hə-
getdim. Zabitlər evində ikiseriyalı “Ekipaj” lak olub. O da hava atıcı-rabitəçisi kimi
filmini göstərdilər. Yaxşı filmdir. Mülki avi- uçurdu. Baş açmıram ki, təhlükəsizlik kə-
asiyanın təyyarəçiləri haqqındadır. Hazır- mərini o bədbəxt niyə açıbmış? Axı yaxşı
da A.Çakovskinin “Mühasirə” roman-epo- bilirdi ki, uçuş vaxtı bunu etmək olmaz.
peyasını oxuyuram. Beş cilddən ibarət Onlar artıq evə qayıdırmışlar. Hündürlükdə
çox yaxşı əsərdir. Bu il (1980) azından saatda 1000 km sürətlə uçduqları vaxt
qırx kitab oxumuşam, lap dəqiqi, 34 ki- təyyarədəki üst blister – şəffaf qapaq sı-
tab. Yaxın vaxtlarda ingilis dili ilə məşğul radan çıxıb; atıcı-rabitəçi bu qapağın al-
olmaq istəyirəm. Necə də olsa, çətin dil- tında oturur. Kabinənin hermetikliyi bir-
dir. Qışda kitablara, fotomodelə və bilyar- dən-birə pozulub və yazığı təyyarədən
da xizək məşğuliyyəti də əlavə olundu. dartıb şaquli antenin üstünə, oradan da
Hazırda (07.12.1980) havada bir az şax- təyyarənin quyruğuna atıb. Əgər təhlükə-
ta var – 10–15 dərəcə. Yaxşı qar yağıb – sizlik kəmərini boşaltmasaydı, kreslodan
20 sm. İstirahət günlərində, yəqin, dov- qopması heç cür mümkün deyildi. Aviasi-
şan ovuna gedəcəyəm”. ya məsuliyyətsizliyi, üstəlik, səhlənkarlığı
bağışlamır”.
Və bütün bunları Aleksandr yalnız hər-
bi mühafizəkarlığı pərdələmək xətrinə et- Onuncu paralelə uçuşun dəqiq sayını
mirdi: “...elə anlar da olur ki, adamı lap Aleksandr heç vaxt bildirmirdi. Onun mək-
dəli eləyər. Maşında neçə dəfə fırlandım, tublarından belə anladım ki, bunu heç
təyyarənin kabinəsində od tutub yandım. özü də bilmir. Əlbəttə, hərbi sirr anlayışı
Hələ də inana bilmirəm ki, biz onda yan- mövcud idi. Mən kim idim ki? Uzaqbaşı,
ğını necə söndürə bildik, necə oldu ki, uzaqdan-uzağa təskinlik verən, onu ruh-
sağ qaldıq...” landıran birisi, vəssalam. Amma bu gün
məktubları diqqətlə oxuyarkən başa
Hər halda, öz xidməti barədə Alek- düşdüm ki, sovet hərbçilərinin ucsuz-bu-
sandr hərdən açıq da danışırdı ki, məni caqsız İttifaqın sərhədlərindəki missiya-
bir az nigaran saxlasın. “Təyyarəmiz ae- sının mahiyyəti kifayət qədər anlaşıqlı ya-
rodromdan havaya qalxıb şimal-şərqə is- zılıb. Hər şey yaxşı işlənib-hazırlanmışdı
tiqamət götürdü. Adi təlim uçuşu idi. Əv- – əsgərlər “yuxarıdan” gələn əmrlərə
vəl Kamçatkanı keçib okeana çıxdıq, son- sözsüz əməl edirdilər. Böyük Torpaqda
ra Berinq dənizinin üzərindəki Provideni-
ya buxtasına (bu, Çukotkadadır) çatdıq,
