Page 56 - "Xəzər"
P. 56
– Bağışlayın məni, pravoslav camaatı!.. gənc zabit Pavel Sisianov həmin məşhur
Bağışlayın!.. edamı Rusiya imperiyasının mənəvi böyük-
Daha artıq bir uğultu qopdu və bu lüyünün və bir dövlət kimi qadirliyinin
uğultu qətiyyən onu bağışlamırdı, əksinə, ifadəsi hesab edirdi.
lənətləyirdi: Eşafotun yanında üç dar ağacı da
– Ay sənin ananı!.. qurulmuşdu və o dar ağaclarından Puqa-
– Onun dilini də kəsin!.. çovun ən qəddar əlaltıları asılacaqdı. Pu-
– Qulaqlarını da!.. qaçovun və Afanasi Perfiliyevin isə əvvəlcə
O yaramaz isə bu lənət uğultusunun diri-diri əlləri, ayaqları baltalanacaqdı,
fərqində deyildi, elə bil bu uğultunu eşit- sonra başları kəsiləcək və yerdə qalan
mirdi, eləcə sağa-sola baş əyə-əyə eyni bədən isə şaqqalanıb dörd yerə parçala-
sözləri qışqırırdı: nacaqdı.
– Bağışlayın məni, pravoslav camaatı!.. Puqaçovu gətirən sani edam meyda-
Bağışlayın məni, pravoslav camaatı!.. nına girdi və onun ardınca yüyürən kütlə-
Pavel Sisianov həyatın dibi sifətində nin, hörümçək kimi ətrafdakı evlərin,
əks olunmuş bu məluna baxa-baxa fikirlə- dükanların, aşxanaların damına dırmaşmış
56 şirdi ki, gərək nə qədər ən adi insanlıq insanların uğultusu, bir-birinə qarışmış o
məfhumundan kənarda olasan, nə qədər araq, çaxır, sarımsaq qoxusu bütün
2016 ibtidai bir təfəkkür sahibi olasan ki, belə meydanı başına götürdü. Pavel Sisianov,
bir məxluqu hökmdar hesab edəsən, ona elə bil yaramazın edamını görməkdən
qoşulasan və onun ardına düşüb dövlətlə daha çox, kütlənin ağzından çıxan o
əlbəyaxa olasan, bu məxluqu Rusiya kimi qoxulu buxardan heç olmasa bir az ara-
bir imperiyanın taxtında oturtmaq istəyə- lanmaq üçün, ağına-bozuna baxmadan,
sən. ehtiraslı bir nifrətlə ətrafındakı insanları
Hündür qurulmuş eşafotun ətrafında itələyə-itələyə qabağa çıxdı.
soldatlar düzülmüşdü, zabitlər mundirlə- Sani eşafotun yanında dayandı və
rinin üstündən uzun ətəkli kürk geymişdilər birdən-birə – elə bil kütləyə yenə əmr
və Yemelkanı gözləyən iki cəllad da – bu verildi və kütlə də o əmri həmin andaca
çətin, ağır, çətinliyi və ağırlığı qədər də yerinə yetirdi – meydana gözəl bir tamaşa
hörmətsiz peşə sahibləri – eşefotda oturub, ərəfəsinin sükutu çökdü.
ya talelərinin acısını unutmaq üçün, ya Soldatlar saniyə qalxıb qəfəsi açaraq
da indicə yerinə yetirəcəkləri vəzifənin Puqaçovu dartıb çıxartdılar və o, iki
şərəfinə şirin çaxır içirdilər – cəlladlara məmurun və keşişin müşayiəti ilə eşafota
edam ərəfəsində çaxır içməyə icazə veri- qalxdı. Onların ardınca Afanasi Perfiliyevin
Elçin. Baş lirdi. yalın ayaqlarının zəncirini məhkumların
“Boloto”1 deyilən bu meydanın Rusiya zəncir qatarından ayırıb, itələyə-itələyə
imperiyasının tarixinə düşmüş öz qara onu eşafota apardılar və cinayətkar Per-
edam ənənəsi var idi: Yemelyanın sələfi, filiyevin zəncirlənmiş yalın ayaqları hər
onun kimi dövlət xəyanətkarı Stenka dəfə qarın içinə girəndə, zəncir cingiltisi
Razinin2 da başı burada kəsilmişdi və aydınca eşidilirdi. O anlarda Pavel Sisiano-
1 Boloto – bатаглыг
2 Stenka Razinin – Степан Разин, Дон казакы, гулдур, Русийада 1670-71-ъи илляр цсйаныnın башчысы. 1671-ъи илдя едам
олунуб.
Bağışlayın!.. edamı Rusiya imperiyasının mənəvi böyük-
Daha artıq bir uğultu qopdu və bu lüyünün və bir dövlət kimi qadirliyinin
uğultu qətiyyən onu bağışlamırdı, əksinə, ifadəsi hesab edirdi.
lənətləyirdi: Eşafotun yanında üç dar ağacı da
– Ay sənin ananı!.. qurulmuşdu və o dar ağaclarından Puqa-
– Onun dilini də kəsin!.. çovun ən qəddar əlaltıları asılacaqdı. Pu-
– Qulaqlarını da!.. qaçovun və Afanasi Perfiliyevin isə əvvəlcə
O yaramaz isə bu lənət uğultusunun diri-diri əlləri, ayaqları baltalanacaqdı,
fərqində deyildi, elə bil bu uğultunu eşit- sonra başları kəsiləcək və yerdə qalan
mirdi, eləcə sağa-sola baş əyə-əyə eyni bədən isə şaqqalanıb dörd yerə parçala-
sözləri qışqırırdı: nacaqdı.
– Bağışlayın məni, pravoslav camaatı!.. Puqaçovu gətirən sani edam meyda-
Bağışlayın məni, pravoslav camaatı!.. nına girdi və onun ardınca yüyürən kütlə-
Pavel Sisianov həyatın dibi sifətində nin, hörümçək kimi ətrafdakı evlərin,
əks olunmuş bu məluna baxa-baxa fikirlə- dükanların, aşxanaların damına dırmaşmış
56 şirdi ki, gərək nə qədər ən adi insanlıq insanların uğultusu, bir-birinə qarışmış o
məfhumundan kənarda olasan, nə qədər araq, çaxır, sarımsaq qoxusu bütün
2016 ibtidai bir təfəkkür sahibi olasan ki, belə meydanı başına götürdü. Pavel Sisianov,
bir məxluqu hökmdar hesab edəsən, ona elə bil yaramazın edamını görməkdən
qoşulasan və onun ardına düşüb dövlətlə daha çox, kütlənin ağzından çıxan o
əlbəyaxa olasan, bu məxluqu Rusiya kimi qoxulu buxardan heç olmasa bir az ara-
bir imperiyanın taxtında oturtmaq istəyə- lanmaq üçün, ağına-bozuna baxmadan,
sən. ehtiraslı bir nifrətlə ətrafındakı insanları
Hündür qurulmuş eşafotun ətrafında itələyə-itələyə qabağa çıxdı.
soldatlar düzülmüşdü, zabitlər mundirlə- Sani eşafotun yanında dayandı və
rinin üstündən uzun ətəkli kürk geymişdilər birdən-birə – elə bil kütləyə yenə əmr
və Yemelkanı gözləyən iki cəllad da – bu verildi və kütlə də o əmri həmin andaca
çətin, ağır, çətinliyi və ağırlığı qədər də yerinə yetirdi – meydana gözəl bir tamaşa
hörmətsiz peşə sahibləri – eşefotda oturub, ərəfəsinin sükutu çökdü.
ya talelərinin acısını unutmaq üçün, ya Soldatlar saniyə qalxıb qəfəsi açaraq
da indicə yerinə yetirəcəkləri vəzifənin Puqaçovu dartıb çıxartdılar və o, iki
şərəfinə şirin çaxır içirdilər – cəlladlara məmurun və keşişin müşayiəti ilə eşafota
edam ərəfəsində çaxır içməyə icazə veri- qalxdı. Onların ardınca Afanasi Perfiliyevin
Elçin. Baş lirdi. yalın ayaqlarının zəncirini məhkumların
“Boloto”1 deyilən bu meydanın Rusiya zəncir qatarından ayırıb, itələyə-itələyə
imperiyasının tarixinə düşmüş öz qara onu eşafota apardılar və cinayətkar Per-
edam ənənəsi var idi: Yemelyanın sələfi, filiyevin zəncirlənmiş yalın ayaqları hər
onun kimi dövlət xəyanətkarı Stenka dəfə qarın içinə girəndə, zəncir cingiltisi
Razinin2 da başı burada kəsilmişdi və aydınca eşidilirdi. O anlarda Pavel Sisiano-
1 Boloto – bатаглыг
2 Stenka Razinin – Степан Разин, Дон казакы, гулдур, Русийада 1670-71-ъи илляр цсйаныnın башчысы. 1671-ъи илдя едам
олунуб.