Page 123 - "Xəzər"
P. 123
də möhtac minlərlə məsum körpənin lanmaq üçün heç bir şans qoymurdu. 123
öldüyü bir vaxtda bu, qənd istəyir məndən!” Yola düşməzdən bir gün əvvəl 2016
Axırda elə qızışdı ki, evdən bayıra sıçrayıb,
yumruqlarını yellədə-yellədə üstümüzə qonaqların bizə axını başladı. Hamı – Çinua Açeba. Şirin bala
cumdu. Onun müqəddəs qarğışları altında dost-tanış, tanıdığım insanlar və hətta
qaçıb canımızı qurtarmaqdan başqa bir mənə hardasa düşmən olanlar da
çarəmiz qalmadı. toplaşmışdılar. Hərəsi kiçik bir xahişlə
gəlmişdi. Belə təşriflər artıq çoxdan əsl
Qanımız it qanına dönmüşdü, ağzımızı ayinə, az qala, elə bir bayrama çevrilib ki,
açıb bir kəlmə də deməyə heyimiz qal- bunun mənasını xalqın yaddaşının dərin
mamışdı. Amafoya gedən maşın tutmaq qatlarında axtarıb-tapmaq daha heç vaxt
üçün yol ayrıcında bir saat gözlədik. Axırda mümkün olmayacaq. Kiminsə bəxti gətirib
məcbur qalıb piyada yola düşdük. hər an – nə bəxtəvər adamdı, onu, adi insanlar
başımıza bomba yağacağı qorxusu ilə, üçün, həqiqətən də, əlçatmaz olan başqa,
günəşin aman verməyən qızmar şüaları mifik bir aləmə “tapşırıqla göndərirlər”.
altında on mil ayaq döyməyin nə olduğunu Elə bir aləmə ki, orda insanlar hələ də fi-
demək, məncə artıqdı. ravan, rahat yaşayır. Hamı onun yanına
bir təmənna, bir istəklə gəlir. Bu bəxtəvər
Bax, bizim ilk çay süfrəmizdə Klet də heç kəsi naümid qoymur: “Mən
məndən belə bir hekayəti danışmağı xahiş çalışacağam, ancaq özün də yaxşı bilirsən,
eləyirdi. İndi özünüz deyin, mən bunu məsələ bundadı ki...” “Hə, hə, əlbəttə,
edə bilərdimmi? Hətta üstündən bir xeyli başa düşürəm, ancaq sən, heç olmasa,
vaxt keçməsinə baxmayaraq, yenə də cəhd edərsən...”
buna qələbə kimi baxa bilmirəm. Bu, əsl
məğlubiyyət idi. Ancaq heç yeganə məğ- Və nə düz-əməlli ümid verən olur, nə
lubiyyət də deyildi. də öhdəçilik götürən.
Doqerti ata ilə görüşümüzdən çox Ancaq bəzilərindən, həqiqətən də, çox
keçməmiş, məni beynəlxalq münasibətlər ciddi sifarişlər daxil olurdu. Belə xahişlərə
şöbəsindən “tapşırıqla ezam etdilər”. artıq söz sərf eləmirdilər. Sifariş yazılmış
Düzdü, “tapşırıq” burda çox təmtəraqlı bir parça kağız və bu kağıza sancaqlanmış
səslənir: səfər uzağı bir həftə çəkəcək və “xarici valyuta” kifayət edirdi. Kimisi duz
Portuqaliyanın San-Tome adasından sifariş edirdi – ağır yük olduğundan, ölkəyə,
kənara çıxmayacaqdı. Bununla belə, demək olar, duz gətirilmirdi. Bir çoxları
özümü göyün yeddinci qatında hiss özü, yaxud məşuqələri üçün alt paltarı
edirdim. Xaricin yerini heç nə verməz, istəyirdi. Bir abırsız isə, kontraseptiv –
üstəlik, müharibə başlanandan Biafradan ailədənkənar büdcə planlaşdırılması üçün
bir addım da kənara çıxmamışdım. Bu vasitə gətirməyi xahiş eləmişdi. Mən də
kədərli fakt, avara-sərgərdan biri kimi ad eləməyib tənbəllik, onun xahişini bərkdən
çıxarmağıma baxmayaraq, məni nəinki səsləndirdim və bu da toplaşanların gü-
yoldaşlarımın gözündən salırdı, həm də lüşünə səbəb oldu. Əlimdə qeyd dəftərçəsi,
ən əsası, birdən-birə yüksək status və fi- otaqda dəli kimi var-gəl edir, aradabir Do-
ravan həyat rəmzinə çevrilmiş sabun, qerti atanın sözünü xatırlayırdım: “Yaxşı-
dəsmal, ülgüc və sair adi məişət yaxşı fikirləşin, sizin yalnız bircə şansınız
rahatlıqlarının ağuşunda yenidən xumar- var!”
öldüyü bir vaxtda bu, qənd istəyir məndən!” Yola düşməzdən bir gün əvvəl 2016
Axırda elə qızışdı ki, evdən bayıra sıçrayıb,
yumruqlarını yellədə-yellədə üstümüzə qonaqların bizə axını başladı. Hamı – Çinua Açeba. Şirin bala
cumdu. Onun müqəddəs qarğışları altında dost-tanış, tanıdığım insanlar və hətta
qaçıb canımızı qurtarmaqdan başqa bir mənə hardasa düşmən olanlar da
çarəmiz qalmadı. toplaşmışdılar. Hərəsi kiçik bir xahişlə
gəlmişdi. Belə təşriflər artıq çoxdan əsl
Qanımız it qanına dönmüşdü, ağzımızı ayinə, az qala, elə bir bayrama çevrilib ki,
açıb bir kəlmə də deməyə heyimiz qal- bunun mənasını xalqın yaddaşının dərin
mamışdı. Amafoya gedən maşın tutmaq qatlarında axtarıb-tapmaq daha heç vaxt
üçün yol ayrıcında bir saat gözlədik. Axırda mümkün olmayacaq. Kiminsə bəxti gətirib
məcbur qalıb piyada yola düşdük. hər an – nə bəxtəvər adamdı, onu, adi insanlar
başımıza bomba yağacağı qorxusu ilə, üçün, həqiqətən də, əlçatmaz olan başqa,
günəşin aman verməyən qızmar şüaları mifik bir aləmə “tapşırıqla göndərirlər”.
altında on mil ayaq döyməyin nə olduğunu Elə bir aləmə ki, orda insanlar hələ də fi-
demək, məncə artıqdı. ravan, rahat yaşayır. Hamı onun yanına
bir təmənna, bir istəklə gəlir. Bu bəxtəvər
Bax, bizim ilk çay süfrəmizdə Klet də heç kəsi naümid qoymur: “Mən
məndən belə bir hekayəti danışmağı xahiş çalışacağam, ancaq özün də yaxşı bilirsən,
eləyirdi. İndi özünüz deyin, mən bunu məsələ bundadı ki...” “Hə, hə, əlbəttə,
edə bilərdimmi? Hətta üstündən bir xeyli başa düşürəm, ancaq sən, heç olmasa,
vaxt keçməsinə baxmayaraq, yenə də cəhd edərsən...”
buna qələbə kimi baxa bilmirəm. Bu, əsl
məğlubiyyət idi. Ancaq heç yeganə məğ- Və nə düz-əməlli ümid verən olur, nə
lubiyyət də deyildi. də öhdəçilik götürən.
Doqerti ata ilə görüşümüzdən çox Ancaq bəzilərindən, həqiqətən də, çox
keçməmiş, məni beynəlxalq münasibətlər ciddi sifarişlər daxil olurdu. Belə xahişlərə
şöbəsindən “tapşırıqla ezam etdilər”. artıq söz sərf eləmirdilər. Sifariş yazılmış
Düzdü, “tapşırıq” burda çox təmtəraqlı bir parça kağız və bu kağıza sancaqlanmış
səslənir: səfər uzağı bir həftə çəkəcək və “xarici valyuta” kifayət edirdi. Kimisi duz
Portuqaliyanın San-Tome adasından sifariş edirdi – ağır yük olduğundan, ölkəyə,
kənara çıxmayacaqdı. Bununla belə, demək olar, duz gətirilmirdi. Bir çoxları
özümü göyün yeddinci qatında hiss özü, yaxud məşuqələri üçün alt paltarı
edirdim. Xaricin yerini heç nə verməz, istəyirdi. Bir abırsız isə, kontraseptiv –
üstəlik, müharibə başlanandan Biafradan ailədənkənar büdcə planlaşdırılması üçün
bir addım da kənara çıxmamışdım. Bu vasitə gətirməyi xahiş eləmişdi. Mən də
kədərli fakt, avara-sərgərdan biri kimi ad eləməyib tənbəllik, onun xahişini bərkdən
çıxarmağıma baxmayaraq, məni nəinki səsləndirdim və bu da toplaşanların gü-
yoldaşlarımın gözündən salırdı, həm də lüşünə səbəb oldu. Əlimdə qeyd dəftərçəsi,
ən əsası, birdən-birə yüksək status və fi- otaqda dəli kimi var-gəl edir, aradabir Do-
ravan həyat rəmzinə çevrilmiş sabun, qerti atanın sözünü xatırlayırdım: “Yaxşı-
dəsmal, ülgüc və sair adi məişət yaxşı fikirləşin, sizin yalnız bircə şansınız
rahatlıqlarının ağuşunda yenidən xumar- var!”
