Page 120 - "Xəzər"

müsibətlərdən ağızdolusu danışırdılar: o əksinə, hər gün öz şirin çayından daha

vaxt, demək olar, hamımız, öz “misli bərk-bərk yapışırdı. Mən, hətta aydınlaş-

görünməmiş” xəstəliklərinin ürək donduran dırmağa da çalışmırdım ki, bu qəribə

təfərrüatlarını kimə gəldi danışmağa can vərdiş – başqa cür necə adlandırmağı da

atan ipoxondrik qarılara dönmüşdük. bilmirəm – bu xərçəng şişi onda haradan

Mənim isə ürəyim sıxılır, bu söhbətlər və necə yaranıb; görünür, ilk bədxassəli

mənə darıxdırıcı görünürdü. Bəzilərindən hüceyrə uzun qış gecələrində Ledbrouk-

(lap elə Kletin özündən də) fərqli olaraq, qrouv zənci məhəllələrində yaranmışdı.

heç vaxt ən adi şeyləri yaxşı bir hekayətə Əksər çay və qəhvə həvəskarları artıq

çevirməyi bacarmamışam. Hətta Kletin çoxdan bu acı, qara içkilərlə keçinməyə

dərdi olsa belə, ağrı-acı mənə uzun müddət alışmışdılar: təki onu əldə edə biləydilər!

rahatlıq vermir. Ömrümdə ağlıma gəlməzdi Sonra adı it dəftərində də olmayan hansısa

ki, zarafat-zarafat, qəndin başına belə bir dahi, bir kəşflə onların əzablarını

oyun açalar. Hətta bir tamaşaçı kimi də yüngülləşdirdi. Sən demə, qəhvəyə əlavə
onun bu hərəkəti mənə çox pis təsir elədi. edilən kokos, acılığı tamamilə götürürmüş.
Bu, haçansa arvadını yoldan çıxarmış Üstəlik, bu petit dejeuner1 çox lazımlı bir
120 kişinin nekroloqunu səhər qəzetində görən şey imiş. Lakin zavallı Kletə ya hər şey
tanışımın məni içkiyə qonaq etməyinə
2016 oxşayırdı. Bu içki boğazımdan keçməz, lazım idi, ya heç nə. Onun bəzi vaxtlarda
məni müflisləşmək dərəcəsinə çatdırdığını
çünki triumfator özünə qarşı məndə ikrah hələ deməmişəm? Hə, bu da olub. Lakin
və təəssüfdən başqa heç bir hiss oyada bəzən, necə deyərlər, humanistliyim tuturdu
bilməz. Əksinə, nə vaxtsa onu biqeyrət
eləmiş həmin oynaşa qarşı heyranlığımı və əsəbiləşmək əvəzinə, onun halına
artırar. acıyırdım: axı qəndə olan bu axmaq
aludəçiliyin harası bu zəmanədə addımbaşı
Kletdən ötrü qənd, sadəcə qənd deyil. rast gəldiyimiz digər vərdişlərdən daha
Bu, elə bir şeydi ki, həyat onsuz dözül-
məzdi. Müharibənin son il yarımını biz bir pisdi? Heç harası. Üstəlik, digər asılılıqlara
yerdə yaşayıb, birlikdə işləmişik, odur ki, baxanda, onun heç kimə bir zərəri də
onun necə əzab çəkdiyini, bir-birinin yoxdu. Bir dəfə evə sevincindən uça-uça
ardınca necə alçaldıcı məğlubiyyətlərə gəldi. Bu yaxınlarda xaricdən qayıdan
məruz qaldığını yaxından izləmişəm. Heç hansısa tanışı üç funta ona qəndi əvəz
vaxt onun qəndə bu dərəcədə alışqan- edən iki düjün süni həb satmışdı. Klet
lığının səbəbini başa düşməmiş və ürəkdən birbaşa mətbəxə keçib çaydanı odun
Çinua Açeba. Şirin bala təəssüflənə də bilməmişəm. Mən öz kasıb- üstünə qoydu. Sonra çantasının iç cibindən

yana şam yeməyimə qane olmuşam, na- içərisində artıq daşlaşmış tezəriyən qəhvə

har və səhər yeməyi haqqında düşünmə- olan (çayı qurtarmışdı) köhnə dəmir qutunu

mişəm. Əvvəllər şorbanın ətsiz, ya balıqsız, çıxartdı. “Ona heç nə olmayıb, – dedi,

xüsusən, duzsuz olmasından əziyyət çə- hərçənd mən ağzımı açıb bir kəlmə də

kirdim. Ancaq müharibənin ikinci ili tədricən danışmamışdım, – sadəcə bir balaca nəm

buna da əhəmiyyət vermədim. Klet isə çəkib, amma ətrinə söz yoxdu”. O, qutunun

1 Dejeuner – yüngül səhər yeməyi (frans.)