Page 70 - "Xəzər"
P. 70
Amma mәnә kömәk etdilәr. Daha çatdığım ölkә qarşısında öhdәliklәrim, bu
cәsarәtli, beynәlxalq korporasiyalardan asılı ölkәnin tәmәlini qoyan qurucu Ataların ifadә
olmayan bir naşir kömәk etdi ki, hәyat etdiyi ideallara mәhәbbәtim, hәr yerdә,
tarixçәmi hamıya danışım. bütün insanlara “hәyat, azadlıq vә xoşbәxtliyә
Bu tarixçәni mütlәq danışmalıydım. Biz aparan yol” vәd etmiş Amerika Respubli-
hәm dәhşәtli böhranlar, hәm dә nәhәng kasına dәrin hörmәtim vә 11 sentyabrdan
imkanlar dövründә yaşayırıq. Bir iqtisadi sonra EK-lәrin bu respublikanı qlobal im-
killerin hәyat tarixçәsi hәm dә indiki vәziyyәtә periyaya çevirdiyi bir zamanda boş-bekar
necә düşdüyümüzün, bizә hәlledilmәz oturmamaq niyyәtimlә bağlıdır.
görünәn problemlәrlә necә üz-üzә Bu, hәqiqi tarixçәdir. Mәn onun hәr
qaldığımızın tarixçәsidir. Bu tarixçә hәm dә dәqiqәsini yaşamışam. Tәsvir etdiyim bütün
ona görә danışılmalıdır ki, yalnız keçmiş yerlәr vә insanlar, söhbәtlәr vә duyğular
sәhvlәrimizi dәrk etmәklә, gәlәcәk im- hәyatımın bir parçası olub. Şәxsi hәyatımla
kanlarımızı düzgün dәyәrlәndirә, ondan öz bağlı olsa da, hәm dә ümumi tariximizi
maraqlarımız naminә istifadә edә bilәrik. formalaşdıran, bizi bu gün durduğumuz
Ona görә danışılmalıdır ki, İkinci İraq mәqama çatdıran vә balalarımızın gәlәcәyi
müharibәsini prinsipcә mümkün etmiş 11 üçün bir tәmәl yaradan dünyәvi hadisәlәrin
70 sentyabr hadisәlәri artıq baş verib; çoxları geniş kontekstindәdir. Bu hadisәlәri, bu
bilmir ki, 11 sentyabr 2001-ci ildә terrorçuların insanları vә onlarla söhbәtlәrimi mümkün
2015 әliylә qәtlә yetirilәn üç min insanın üzәrinә qәdәr dәqiq çatdırmaq üçün bütün sәyimi
elә hәmin gün dünyanın müxtәlif yerlәrindә ortaya qoymuşam.
aclıqdan, sәfalәtdәn ölәn iyirmi dörd min Naşirim mәndәn soruşdu ki, biz özümüzü
nәfәr dә gәlib. Faktiki olaraq, hәr gün iyirmi hәqiqәtәn iqtisadi killer adlandırırdıq? Onu
dörd min adam yalnız ona görә ölür ki, әmin etdim ki, әlbәttә, adlandırırdıq, amma
hәyatını davam etdirmәk üçün zәruri olan daha çox qısaca “EK” deyirdik. Hәlә 1971-ci
qidanı tapa bilmir. Vә әn mühümü – bu ildә müәllimәm Klodinlә yenicә işlәmәyә
tarixçә ona görә danışılmalıdır ki, tarixdә başlayanda o belә demişdi: “Mәnim vәzifәm
ilk dәfә olaraq mәhz indi bir ölkәnin bu sizdәn iqtisadi killer düzәltmәkdir. Sizin
vәziyyәti dәyişmәk üçün imkanı da var, tәyinatınız barәdә kimsә bilmәmәlidir, hәtta
pulu da, hakimiyyәti dә. Bu ölkә mәnim arvadınız belә”. Bunu gülümsәyәrәk dedi
anadan olduğum vә EK işlәdiyim ölkәdir: vә sonra birdәn ciddilәşdi: “Bizim sıralarımıza
Con Perkins. Killerin etirafları Amerika Birlәşmiş Ştatları. girdinizsә, ömrünüzün sonunadәk orada
Bәs necә oldu ki, mәn bu tәhdidlәrdәn qalacaqsınız”. Klodin dә ondan sonra bizim
çәkinmәdim vә rüşvәt alıb susmadım? tam adımızı nadir hallarda çәkirdi deyә, biz
Yeganә qızım Cessika artıq kolleci bitirib, sadәcә, “İK” olaraq qaldıq.
müstәqil hәyata qәdәm qoyub. Bu yaxınlarda Klodin gәlәcәk işimi mәnә başa saldı.
öz tәrәddüdlәrimi onunla bölüşüb deyәndә Onun sözlәrinә görә, әsas işim “dünya
ki, kitabımın nәşri barәdә düşünürәm, mәnә liderlәrini Amerika kommersiya maraqlarının
belә cavab verdi: “Narahat olma, ata. Əgәr tәmin olunmasına yönәlmiş geniş şәbәkәyә
onlar sәnә mane olsalar, sәn durduğun qoşulmağa inandırmaqdı. Son nәticәdә bu
yerdәn mәn davam edәcәyәm. Biz bunu liderlәr dörd tәrәflәrini hörümçәk toru kimi
ikilikdә etmәliyik; nә vaxtsa sәnә sarmış borcun içindә boğulacaq, Amerikaya
bağışlayacağım nәvәlәrin üçün etmәliyik!” loyallıq göstәrmәkdәn başqa yolları
Bu, yuxarıdakı sualın qısa cavabıdır. qalmayacaqdı. Bundan sonra siyasi, iqtisadi,
Cavabın daha uzun versiyası boya-başa yaxud hәrbi maraqlarımızı tәmin etmәk yo-
cәsarәtli, beynәlxalq korporasiyalardan asılı ölkәnin tәmәlini qoyan qurucu Ataların ifadә
olmayan bir naşir kömәk etdi ki, hәyat etdiyi ideallara mәhәbbәtim, hәr yerdә,
tarixçәmi hamıya danışım. bütün insanlara “hәyat, azadlıq vә xoşbәxtliyә
Bu tarixçәni mütlәq danışmalıydım. Biz aparan yol” vәd etmiş Amerika Respubli-
hәm dәhşәtli böhranlar, hәm dә nәhәng kasına dәrin hörmәtim vә 11 sentyabrdan
imkanlar dövründә yaşayırıq. Bir iqtisadi sonra EK-lәrin bu respublikanı qlobal im-
killerin hәyat tarixçәsi hәm dә indiki vәziyyәtә periyaya çevirdiyi bir zamanda boş-bekar
necә düşdüyümüzün, bizә hәlledilmәz oturmamaq niyyәtimlә bağlıdır.
görünәn problemlәrlә necә üz-üzә Bu, hәqiqi tarixçәdir. Mәn onun hәr
qaldığımızın tarixçәsidir. Bu tarixçә hәm dә dәqiqәsini yaşamışam. Tәsvir etdiyim bütün
ona görә danışılmalıdır ki, yalnız keçmiş yerlәr vә insanlar, söhbәtlәr vә duyğular
sәhvlәrimizi dәrk etmәklә, gәlәcәk im- hәyatımın bir parçası olub. Şәxsi hәyatımla
kanlarımızı düzgün dәyәrlәndirә, ondan öz bağlı olsa da, hәm dә ümumi tariximizi
maraqlarımız naminә istifadә edә bilәrik. formalaşdıran, bizi bu gün durduğumuz
Ona görә danışılmalıdır ki, İkinci İraq mәqama çatdıran vә balalarımızın gәlәcәyi
müharibәsini prinsipcә mümkün etmiş 11 üçün bir tәmәl yaradan dünyәvi hadisәlәrin
70 sentyabr hadisәlәri artıq baş verib; çoxları geniş kontekstindәdir. Bu hadisәlәri, bu
bilmir ki, 11 sentyabr 2001-ci ildә terrorçuların insanları vә onlarla söhbәtlәrimi mümkün
2015 әliylә qәtlә yetirilәn üç min insanın üzәrinә qәdәr dәqiq çatdırmaq üçün bütün sәyimi
elә hәmin gün dünyanın müxtәlif yerlәrindә ortaya qoymuşam.
aclıqdan, sәfalәtdәn ölәn iyirmi dörd min Naşirim mәndәn soruşdu ki, biz özümüzü
nәfәr dә gәlib. Faktiki olaraq, hәr gün iyirmi hәqiqәtәn iqtisadi killer adlandırırdıq? Onu
dörd min adam yalnız ona görә ölür ki, әmin etdim ki, әlbәttә, adlandırırdıq, amma
hәyatını davam etdirmәk üçün zәruri olan daha çox qısaca “EK” deyirdik. Hәlә 1971-ci
qidanı tapa bilmir. Vә әn mühümü – bu ildә müәllimәm Klodinlә yenicә işlәmәyә
tarixçә ona görә danışılmalıdır ki, tarixdә başlayanda o belә demişdi: “Mәnim vәzifәm
ilk dәfә olaraq mәhz indi bir ölkәnin bu sizdәn iqtisadi killer düzәltmәkdir. Sizin
vәziyyәti dәyişmәk üçün imkanı da var, tәyinatınız barәdә kimsә bilmәmәlidir, hәtta
pulu da, hakimiyyәti dә. Bu ölkә mәnim arvadınız belә”. Bunu gülümsәyәrәk dedi
anadan olduğum vә EK işlәdiyim ölkәdir: vә sonra birdәn ciddilәşdi: “Bizim sıralarımıza
Con Perkins. Killerin etirafları Amerika Birlәşmiş Ştatları. girdinizsә, ömrünüzün sonunadәk orada
Bәs necә oldu ki, mәn bu tәhdidlәrdәn qalacaqsınız”. Klodin dә ondan sonra bizim
çәkinmәdim vә rüşvәt alıb susmadım? tam adımızı nadir hallarda çәkirdi deyә, biz
Yeganә qızım Cessika artıq kolleci bitirib, sadәcә, “İK” olaraq qaldıq.
müstәqil hәyata qәdәm qoyub. Bu yaxınlarda Klodin gәlәcәk işimi mәnә başa saldı.
öz tәrәddüdlәrimi onunla bölüşüb deyәndә Onun sözlәrinә görә, әsas işim “dünya
ki, kitabımın nәşri barәdә düşünürәm, mәnә liderlәrini Amerika kommersiya maraqlarının
belә cavab verdi: “Narahat olma, ata. Əgәr tәmin olunmasına yönәlmiş geniş şәbәkәyә
onlar sәnә mane olsalar, sәn durduğun qoşulmağa inandırmaqdı. Son nәticәdә bu
yerdәn mәn davam edәcәyәm. Biz bunu liderlәr dörd tәrәflәrini hörümçәk toru kimi
ikilikdә etmәliyik; nә vaxtsa sәnә sarmış borcun içindә boğulacaq, Amerikaya
bağışlayacağım nәvәlәrin üçün etmәliyik!” loyallıq göstәrmәkdәn başqa yolları
Bu, yuxarıdakı sualın qısa cavabıdır. qalmayacaqdı. Bundan sonra siyasi, iqtisadi,
Cavabın daha uzun versiyası boya-başa yaxud hәrbi maraqlarımızı tәmin etmәk yo-
