Page 82 - "Xəzər" 4/2016
P. 82
təntənəli şəkildə sahilə doğru addımlayır. – Məsələ belədir, – Mişel fikirli-fikirli
Arxasınca çəkib-gətirdiyi torda böyük bir dedi. – Bizim indiki cəmiyyətimiz təbii
balıq çapalayırdı. Bu mənzərə mənə çox inkişafın məhsuludur… Bilmirəm sizdə
pis təsir etdi, tutduğum işdən peşman necədir, amma burada, Yer uzündə çətin
olmuşdum. dövrlərimiz olub – bəşəriyyət odla su
– Buraxın onu! – qışqırdım. – Çox arasında qalıb, nə edəcəyini bilməyib…
xahiş edirəm, buraxın! Nəticədə, sivilizasiyanın inkişafı son dərəcə
Mişel bir anlığa özünü itirib, karıxmış kədərli təzahürlərlə müşayiət olunmağa
halda üzümə dikildi, sonra balığı suya başlayıb: insanlar özünə qapılıb,
qaytarmaq istəyirmiş kimi aşağı əyildi. səmimiyyət, xeyirxahlıq itib, adamların
Üz-gözündə böyük bir məyusluq ifadəsi arasında soyuqluq yaranıb. Ümidsizlik
vardı.
fəlsəfəsi, insan həyatının faniliyi haqqında
– Yox, yox!.. – ani olaraq, fikrimdən nəzəriyyələr bizim sərt qaydalarla idarə
daşındım.
olunan cəmiyyətimizdə geniş yayılıb. İki
Beləcə, mənim istəyimlə balıq sahildə əsr bundan əvvəl bu fəlsəfəyə kütləvi
qaldı. Uzun-uzadı balığa tamaşa elədik: aludəçilik ona gətirib çıxardı ki, milyonlarla
mən həyəcanla, Mişel isə – böyük bir insan, həyatdan əcaib imtina formalarına
82 məmnunluqla. Açığı, onun bu mənzərədən üz tutub, intihar etdi. Səbəb?.. Bu, çox
2016 zövq alması heç xoşuma gəlmədi. geniş mövzudur – alimlərimiz hələ də
– Naqqa balığıdır, – nəhayət, Mişel bunun üzərində baş sındırır. Onlardan bir
özünə haqq qazandırmaq istəyirmiş kimi, çoxu iddia edir ki, bu, yüz illər boyunca
sözə başladı, – qoca quldur… İşi-gücü sabit qalmış tarixi şəraitin dəyişilməsi ilə
suyun dibində uzanıb, canlıları güdməkdir. bağlıdır. Bundan başqa, fiziki əməyin
Heç nə dişlərindən yayınmır…
Hm… Fikirləşdim ki, ola bilsin, bu aradan qalxması, insanların yeni bioloji
balıq, doğrudan da, cəzaya layiqdir. Amma şəraitə uyğunlaşa bilməməsi, məqsədə
Mişel deyəndə ki, ondan kabab çəkəcək, çatmaq üçün səy göstərməməsi, istədiyi
şeyləri asanlıqla əldə etməsi məsələni
dəhşətə gəldim:
daha da qəlizləşdirib. Fərdi insan həyatının
– Heç olmasa, bunu eləməyin!
– Niyə? – o, istehzayla qımışdı. – On- faniliyi haqqında fikirləri də buraya əlavə
Pavel Vejinov. Mənim ilk günüm etmək lazımdır. Bütün bunlar insanları
suz da, artıq heç nə vecinə deyil.
– Amma sizin vecinizə olmalıdır axı! – həyatdan küsdürür, məgər Driya əhalisi
ucadan dedim. – Bunun barbarlıq olduğunu bu cür böhranlarla üzləşməyib?
başa düşmürsüz? Dərhal cavab vermədim. Heç gözlə-
– Başa düşürəm, – Mişel mənimlə mirdim ki, Yer kürəsinə ayaq basdığım ilk
razılaşdı! – Barbarlıq heç də həmişə pis saatlarda belə bir suala cavab verməli
deyil, bəzən çox ciddi həqiqətləri dərk olacağam.
etməyə imkan yaradır. – Hə, belə şeylər olub, – könülsüz
Mişel ocaq qalamağa başladı. Biz hələ cavab verdim, – analoji şəraitdə bütün
də mübahisə edirdik. Burada sivilizasiya Driya sivilizasiyasının məhv olduğu za-
ilə primitivizmin əcaib şəkildə çulğaşmasını manlar da olub. Amma biz o zamanları
heç cür başa düşə bilmirdim. Bunu izah yada salmaq istəmirik. Yalnız onu deyə
etməkdə aciz idim. bilərəm ki, biz planetin əvvəlki əhalisindən
Arxasınca çəkib-gətirdiyi torda böyük bir dedi. – Bizim indiki cəmiyyətimiz təbii
balıq çapalayırdı. Bu mənzərə mənə çox inkişafın məhsuludur… Bilmirəm sizdə
pis təsir etdi, tutduğum işdən peşman necədir, amma burada, Yer uzündə çətin
olmuşdum. dövrlərimiz olub – bəşəriyyət odla su
– Buraxın onu! – qışqırdım. – Çox arasında qalıb, nə edəcəyini bilməyib…
xahiş edirəm, buraxın! Nəticədə, sivilizasiyanın inkişafı son dərəcə
Mişel bir anlığa özünü itirib, karıxmış kədərli təzahürlərlə müşayiət olunmağa
halda üzümə dikildi, sonra balığı suya başlayıb: insanlar özünə qapılıb,
qaytarmaq istəyirmiş kimi aşağı əyildi. səmimiyyət, xeyirxahlıq itib, adamların
Üz-gözündə böyük bir məyusluq ifadəsi arasında soyuqluq yaranıb. Ümidsizlik
vardı.
fəlsəfəsi, insan həyatının faniliyi haqqında
– Yox, yox!.. – ani olaraq, fikrimdən nəzəriyyələr bizim sərt qaydalarla idarə
daşındım.
olunan cəmiyyətimizdə geniş yayılıb. İki
Beləcə, mənim istəyimlə balıq sahildə əsr bundan əvvəl bu fəlsəfəyə kütləvi
qaldı. Uzun-uzadı balığa tamaşa elədik: aludəçilik ona gətirib çıxardı ki, milyonlarla
mən həyəcanla, Mişel isə – böyük bir insan, həyatdan əcaib imtina formalarına
82 məmnunluqla. Açığı, onun bu mənzərədən üz tutub, intihar etdi. Səbəb?.. Bu, çox
2016 zövq alması heç xoşuma gəlmədi. geniş mövzudur – alimlərimiz hələ də
– Naqqa balığıdır, – nəhayət, Mişel bunun üzərində baş sındırır. Onlardan bir
özünə haqq qazandırmaq istəyirmiş kimi, çoxu iddia edir ki, bu, yüz illər boyunca
sözə başladı, – qoca quldur… İşi-gücü sabit qalmış tarixi şəraitin dəyişilməsi ilə
suyun dibində uzanıb, canlıları güdməkdir. bağlıdır. Bundan başqa, fiziki əməyin
Heç nə dişlərindən yayınmır…
Hm… Fikirləşdim ki, ola bilsin, bu aradan qalxması, insanların yeni bioloji
balıq, doğrudan da, cəzaya layiqdir. Amma şəraitə uyğunlaşa bilməməsi, məqsədə
Mişel deyəndə ki, ondan kabab çəkəcək, çatmaq üçün səy göstərməməsi, istədiyi
şeyləri asanlıqla əldə etməsi məsələni
dəhşətə gəldim:
daha da qəlizləşdirib. Fərdi insan həyatının
– Heç olmasa, bunu eləməyin!
– Niyə? – o, istehzayla qımışdı. – On- faniliyi haqqında fikirləri də buraya əlavə
Pavel Vejinov. Mənim ilk günüm etmək lazımdır. Bütün bunlar insanları
suz da, artıq heç nə vecinə deyil.
– Amma sizin vecinizə olmalıdır axı! – həyatdan küsdürür, məgər Driya əhalisi
ucadan dedim. – Bunun barbarlıq olduğunu bu cür böhranlarla üzləşməyib?
başa düşmürsüz? Dərhal cavab vermədim. Heç gözlə-
– Başa düşürəm, – Mişel mənimlə mirdim ki, Yer kürəsinə ayaq basdığım ilk
razılaşdı! – Barbarlıq heç də həmişə pis saatlarda belə bir suala cavab verməli
deyil, bəzən çox ciddi həqiqətləri dərk olacağam.
etməyə imkan yaradır. – Hə, belə şeylər olub, – könülsüz
Mişel ocaq qalamağa başladı. Biz hələ cavab verdim, – analoji şəraitdə bütün
də mübahisə edirdik. Burada sivilizasiya Driya sivilizasiyasının məhv olduğu za-
ilə primitivizmin əcaib şəkildə çulğaşmasını manlar da olub. Amma biz o zamanları
heç cür başa düşə bilmirdim. Bunu izah yada salmaq istəmirik. Yalnız onu deyə
etməkdə aciz idim. bilərəm ki, biz planetin əvvəlki əhalisindən
