Page 54 - "Xəzər" 2017
P. 54
…O, görünən o məkandakı ağlıq için- Cəfərin özünün də yaşlı bir yabısı var
də ağappaq örtüklü ananın qucağında idi, ancaq Cəfər onu dəyişmirdi və fikirlə-
oturmuş o balaca oğlanı qarşıda gözlə- şəndə ki, haçansa bu yabını dəyişməli
yən gələcəyə baxmaq istəmirdi, ancaq olacaq, əməlli-başlıhəyəcanlanırdı – tək-
bu, onun istəyindən asılı deyildi… cə ona görə yox ki, yabısına öyrənmişdi,
illər boyu belində gəzdiyi, at oğurluğunda
ona yeganə yoldaşlıq etmiş bu yabını se-
21 virdi, əzizləyirdi – həm də ona görə ki,
Cəfər at oğrusu idi və Şamaxıdan, yabı elə bircə baxışla Cəfərin nə istədiyi-
Ağsudan tutmuş Salyanacan bütün bu ni başa düşürdü, nə edəcəyini duyurdu.
ətraf bölgələrdə onun xüsusi dəllal müştə- Qəribə bir iş də bu idi ki, yabı elə bil
riləri var idi, atı ucuz qiymətə ondan alıb, adam idi, oğurlanan atlara ağsaqqallıq
baha qiymətə satırdılar. Cəfər acgöz, pul- edib onları sakitləşdirirdi, cəldlikdə də ca-
gir adam deyildi və pula xəsislik edən van atlardan geri qalmırdı və bu da, əl-
dəllal müştərilər, çox zaman veriləcək bəttə, Cəfərin illər boyu sevə-sevə qullu-
məbləğin bir hissəsini də un çuvalı, ya ğunun nəticəsi idi.
düyü, ya da qənd kisəsi ilə ödəyirdilər.
54 Cəfərgilin Sumaxlı kəndi dağların qoy-
Cəfər üçün bu dünyada yeganə qayğı nunda, başdan-başa meşə ilə örtülmüş,
2017 səkkiz nəfərdən ibarət ailəsini – o, yəni iki addımdan bir də bir bulaq pıqqıldayan
Cəfər özü, arvadı və hərəsi bir-birindən
bir yaş böyük olan altı qızı – dolandırmaq yamacda idi və o kəndin o qədər safha-
idi və at oğurluğunda tamam püxtələşmiş vası və saf suyu var idi ki, Cəfər yabısı-
Cəfər bu ağır zəmanədə ailə dolandır- nın belində növbəti at dalınca arana enən-
maq işinin öhdəsindən gələ bilirdi. də, havası çatışmırdı, aranın bulanıq çay,
Cəfər ətraf bölgələrin heç birindən at ya da quyu suyu onun da ürəyini bulandı-
qaçırmağa getməzdi, onunku uzaq ellər rırdı və elə bil aranda o qoca yabı da Cə-
idi, o yerlər ki, orada onu tanımırdılar, ta- fər kimi əziyyət çəkirdi. Ancaq çarə nə
nış-biliş, qohum-əqrəba yox idi və uzaq idi? O gözəl Sumaxlı kəndində Cəfəri ai-
ellərdə at qaçırmaq adəti elə bil onun pe- ləsi gözləyirdi, hansısa heyvan necə ki
şəsinin suçunu azaldırdı. İldə üç, ən çoxu şikar ovlayıb, balalarına aparmalı idi, Cə-
dörd dəfə at dalınca hərdən Şimala – Ba- fər də o gözəl kənddəki evinə oğurluq at-
kı, Quba, Dərbənd tərəflərə, bəzən Cə- la qayıtmalı idi.
Cəfərin çiy kərpicdən tikilmiş evi Su-
nuba – Arazı keçmirdi, Arazdan o tərəfə
bələdliyi yox idi – Gəncəbasar tərəflərə maxlının girəcəyində birinci bina idi və
gedirdi, amma ən çox Qarabağa, Ağda- elə ki, o, növbəti atı gətirib çıxarırdı – bu
mın, hərdən bir az da yuxarı qalxıb Şuşa zaman hardan xəbər tuturdular, Allah bi-
Elçin. Baş qalasının kəndlərinə baş çəkirdi, şikarını lir! – o dəllal müştərilərə xəbər çatırdı,
qaralayıb, gecə ilə işini görürdü və ən qə- bir-bir tökülüb gəlirdilər, kim ki də, birinci
ribəsi də bu idi ki, atlar elə bil Cəfəri tanı- gəldi, atı da elə o aparırdı – Cəfərin alış-
yırdılar, ürkmürdülər, elə bil Cəfər onların veriş, alqı-satqı çək-çeviriylə arası yox
doğmaca mehtəri idi, nə istəyirdisə, atlar idi. Kənddə belə bir söhbət də gəzirdi ki,
da dinməz-söyləməz, onun istədiyini ye- guya Cəfərin qaçırtdığı iki atı – iki Qara-
rinə yetirirdilər. bağ kəhərini müştərilər alıb ruslara satıb-
də ağappaq örtüklü ananın qucağında idi, ancaq Cəfər onu dəyişmirdi və fikirlə-
oturmuş o balaca oğlanı qarşıda gözlə- şəndə ki, haçansa bu yabını dəyişməli
yən gələcəyə baxmaq istəmirdi, ancaq olacaq, əməlli-başlıhəyəcanlanırdı – tək-
bu, onun istəyindən asılı deyildi… cə ona görə yox ki, yabısına öyrənmişdi,
illər boyu belində gəzdiyi, at oğurluğunda
ona yeganə yoldaşlıq etmiş bu yabını se-
21 virdi, əzizləyirdi – həm də ona görə ki,
Cəfər at oğrusu idi və Şamaxıdan, yabı elə bircə baxışla Cəfərin nə istədiyi-
Ağsudan tutmuş Salyanacan bütün bu ni başa düşürdü, nə edəcəyini duyurdu.
ətraf bölgələrdə onun xüsusi dəllal müştə- Qəribə bir iş də bu idi ki, yabı elə bil
riləri var idi, atı ucuz qiymətə ondan alıb, adam idi, oğurlanan atlara ağsaqqallıq
baha qiymətə satırdılar. Cəfər acgöz, pul- edib onları sakitləşdirirdi, cəldlikdə də ca-
gir adam deyildi və pula xəsislik edən van atlardan geri qalmırdı və bu da, əl-
dəllal müştərilər, çox zaman veriləcək bəttə, Cəfərin illər boyu sevə-sevə qullu-
məbləğin bir hissəsini də un çuvalı, ya ğunun nəticəsi idi.
düyü, ya da qənd kisəsi ilə ödəyirdilər.
54 Cəfərgilin Sumaxlı kəndi dağların qoy-
Cəfər üçün bu dünyada yeganə qayğı nunda, başdan-başa meşə ilə örtülmüş,
2017 səkkiz nəfərdən ibarət ailəsini – o, yəni iki addımdan bir də bir bulaq pıqqıldayan
Cəfər özü, arvadı və hərəsi bir-birindən
bir yaş böyük olan altı qızı – dolandırmaq yamacda idi və o kəndin o qədər safha-
idi və at oğurluğunda tamam püxtələşmiş vası və saf suyu var idi ki, Cəfər yabısı-
Cəfər bu ağır zəmanədə ailə dolandır- nın belində növbəti at dalınca arana enən-
maq işinin öhdəsindən gələ bilirdi. də, havası çatışmırdı, aranın bulanıq çay,
Cəfər ətraf bölgələrin heç birindən at ya da quyu suyu onun da ürəyini bulandı-
qaçırmağa getməzdi, onunku uzaq ellər rırdı və elə bil aranda o qoca yabı da Cə-
idi, o yerlər ki, orada onu tanımırdılar, ta- fər kimi əziyyət çəkirdi. Ancaq çarə nə
nış-biliş, qohum-əqrəba yox idi və uzaq idi? O gözəl Sumaxlı kəndində Cəfəri ai-
ellərdə at qaçırmaq adəti elə bil onun pe- ləsi gözləyirdi, hansısa heyvan necə ki
şəsinin suçunu azaldırdı. İldə üç, ən çoxu şikar ovlayıb, balalarına aparmalı idi, Cə-
dörd dəfə at dalınca hərdən Şimala – Ba- fər də o gözəl kənddəki evinə oğurluq at-
kı, Quba, Dərbənd tərəflərə, bəzən Cə- la qayıtmalı idi.
Cəfərin çiy kərpicdən tikilmiş evi Su-
nuba – Arazı keçmirdi, Arazdan o tərəfə
bələdliyi yox idi – Gəncəbasar tərəflərə maxlının girəcəyində birinci bina idi və
gedirdi, amma ən çox Qarabağa, Ağda- elə ki, o, növbəti atı gətirib çıxarırdı – bu
mın, hərdən bir az da yuxarı qalxıb Şuşa zaman hardan xəbər tuturdular, Allah bi-
Elçin. Baş qalasının kəndlərinə baş çəkirdi, şikarını lir! – o dəllal müştərilərə xəbər çatırdı,
qaralayıb, gecə ilə işini görürdü və ən qə- bir-bir tökülüb gəlirdilər, kim ki də, birinci
ribəsi də bu idi ki, atlar elə bil Cəfəri tanı- gəldi, atı da elə o aparırdı – Cəfərin alış-
yırdılar, ürkmürdülər, elə bil Cəfər onların veriş, alqı-satqı çək-çeviriylə arası yox
doğmaca mehtəri idi, nə istəyirdisə, atlar idi. Kənddə belə bir söhbət də gəzirdi ki,
da dinməz-söyləməz, onun istədiyini ye- guya Cəfərin qaçırtdığı iki atı – iki Qara-
rinə yetirirdilər. bağ kəhərini müştərilər alıb ruslara satıb-
