Page 67 - "Xəzər"
P. 67
lə çox var. Qoy məhbəs həyatının Sultan İbrahim (vahimədən
tamını doyunca dadsın… heysizləşmiş halda göylərə). Məni
özünə dost bildin, oyatdın. İndi yoluma
Əsgərlər üsyançıları aparırlar. niyə düşmən çıxardın?..
Üsyançılardan biri (pillələri qalxa- Günəşin üzü tutulur, məkana sirli qaranlıq 67
qalxa). Sən neylədin, Mənsur?.. çökür. Sim qırılmasını andıran səs. 2015
Dustaqlar (ağlar səslərlə). Səni Qeybdən səda. İbrahim! Cibindəki A.Məsud. Mənsur Həllac
görüm lənətə gələsən, Mənsur! gümüş pulları yerə at!
Mənsur gözünü açmadan susmağa Sultan yuxudan ayılmış kimi, əlini libasının
davam edir. ciblərinə salır, oradan tapıb çıxardığı gümüş
BEŞİNCİ ŞӘKİL pulları, əllərini yandırırmış kimi, tələsik
yerə atır. İblis yoxa çıxır. Məkan aydınlaşır.
FİNAL
Sultan qəhərlə göylərə baxır. Gözlərinin
Qızmar günəşli səhra. Üz-gözünü tük yaşını silir. Xurcununu çiyninə aşırıb, yoluna
basmış, çal saçları çiyinlərinə dağılmış Sultan davam edir. Uzaqdan şeypur səsləri eşidilir.
İbrahim çiynində xurcun, əlində çomaq,
uzunətəkli dərviş libasında yol gedir. Musiqi. Çox keçmir ki, Sultan İbrahim
Hardansa, uzaqlardan eşidilən Bağdadın baş meydanında peyda olur.
azan səsinə ayaq saxlayıb xurcununu Meydanın mərkəzində qurulmuş dar
yerə endirir, içindən çıxardığı su tuluğunun ağacının ətrafı insan kütlələri
qapağını açıb ağzına aparır. Tuluq boşdur.
Başını qaldırıb Günəşə baxır. ilə dolub-daşır. Bağdad şeyxləri Əbül Qasım
əl-Cüneyd və Əbu Bəkr əş-Şibli də
Əcaib səslər. İşıq dəyişir. Sultan İbrahimin adamların arasındadırlar.
qarşısında uzunətəkli qara geyimdə İblis peyda
olur. Meydanın baş kürsüsündə hündür dəstəkli
Abbasilər bayrağı dalğalanır. Sultanın
Sultan İbrahim (heyrətdən geriyə taxtında baş vəzir Həmid ibn Abbas,
səndələyir). Sən… kimsən?
onun yanında vəzirlər Həbib ibn Müsəlləm,
İblis (əcaib gülüşlə gülür, səsi Şəfiq ibn Müzəyyəm
məkanı bürüyür). Gör bir sən neylədin,
İbrahim! Səni yolundan azdırdılar! Ləl- və əyanlar əyləşiblər.
cəvahirat dolu sarayından, şahlıqdan
imtina edib Allaha tapındın… Kəbəyə Sultan İbrahim (izdihama qarışıb
üz tütüb, pay-piyada ziyarətə getdin. adamların arasında dayanır. Yaxınında
Әvəzi noldu?.. O əziyyətlərinin dayanan qarıya). Burda nə baş verir?
qarşılığıdımı bu?.. Müqəddəs bildiyin
bu ziyarət yolunda içməyə bir qurtum Qarı (Sultan İbrahimə baxırsa da,
su da tapmırsan! (Qəhqəhə çəkir.) onu tanımır). Kasıbların sultanı
Mənsuru edam edəcəklər. (Qəhərlə,
astadan) Kimə neyləmişdi binəva?
Allahı sevmək nə zamandan günah
sayılıb? Bunu Allah götürər? (Qəfildən
qəzəblə) O Sultan İbrahimi görüm
lənətə gəlsin, necə ki, gəldi! (Sultan
İbrahim adını eşitcək sarsılırsa da,
büruzə vermir.) Bu edamın baiskarı
tamını doyunca dadsın… heysizləşmiş halda göylərə). Məni
özünə dost bildin, oyatdın. İndi yoluma
Əsgərlər üsyançıları aparırlar. niyə düşmən çıxardın?..
Üsyançılardan biri (pillələri qalxa- Günəşin üzü tutulur, məkana sirli qaranlıq 67
qalxa). Sən neylədin, Mənsur?.. çökür. Sim qırılmasını andıran səs. 2015
Dustaqlar (ağlar səslərlə). Səni Qeybdən səda. İbrahim! Cibindəki A.Məsud. Mənsur Həllac
görüm lənətə gələsən, Mənsur! gümüş pulları yerə at!
Mənsur gözünü açmadan susmağa Sultan yuxudan ayılmış kimi, əlini libasının
davam edir. ciblərinə salır, oradan tapıb çıxardığı gümüş
BEŞİNCİ ŞӘKİL pulları, əllərini yandırırmış kimi, tələsik
yerə atır. İblis yoxa çıxır. Məkan aydınlaşır.
FİNAL
Sultan qəhərlə göylərə baxır. Gözlərinin
Qızmar günəşli səhra. Üz-gözünü tük yaşını silir. Xurcununu çiyninə aşırıb, yoluna
basmış, çal saçları çiyinlərinə dağılmış Sultan davam edir. Uzaqdan şeypur səsləri eşidilir.
İbrahim çiynində xurcun, əlində çomaq,
uzunətəkli dərviş libasında yol gedir. Musiqi. Çox keçmir ki, Sultan İbrahim
Hardansa, uzaqlardan eşidilən Bağdadın baş meydanında peyda olur.
azan səsinə ayaq saxlayıb xurcununu Meydanın mərkəzində qurulmuş dar
yerə endirir, içindən çıxardığı su tuluğunun ağacının ətrafı insan kütlələri
qapağını açıb ağzına aparır. Tuluq boşdur.
Başını qaldırıb Günəşə baxır. ilə dolub-daşır. Bağdad şeyxləri Əbül Qasım
əl-Cüneyd və Əbu Bəkr əş-Şibli də
Əcaib səslər. İşıq dəyişir. Sultan İbrahimin adamların arasındadırlar.
qarşısında uzunətəkli qara geyimdə İblis peyda
olur. Meydanın baş kürsüsündə hündür dəstəkli
Abbasilər bayrağı dalğalanır. Sultanın
Sultan İbrahim (heyrətdən geriyə taxtında baş vəzir Həmid ibn Abbas,
səndələyir). Sən… kimsən?
onun yanında vəzirlər Həbib ibn Müsəlləm,
İblis (əcaib gülüşlə gülür, səsi Şəfiq ibn Müzəyyəm
məkanı bürüyür). Gör bir sən neylədin,
İbrahim! Səni yolundan azdırdılar! Ləl- və əyanlar əyləşiblər.
cəvahirat dolu sarayından, şahlıqdan
imtina edib Allaha tapındın… Kəbəyə Sultan İbrahim (izdihama qarışıb
üz tütüb, pay-piyada ziyarətə getdin. adamların arasında dayanır. Yaxınında
Әvəzi noldu?.. O əziyyətlərinin dayanan qarıya). Burda nə baş verir?
qarşılığıdımı bu?.. Müqəddəs bildiyin
bu ziyarət yolunda içməyə bir qurtum Qarı (Sultan İbrahimə baxırsa da,
su da tapmırsan! (Qəhqəhə çəkir.) onu tanımır). Kasıbların sultanı
Mənsuru edam edəcəklər. (Qəhərlə,
astadan) Kimə neyləmişdi binəva?
Allahı sevmək nə zamandan günah
sayılıb? Bunu Allah götürər? (Qəfildən
qəzəblə) O Sultan İbrahimi görüm
lənətə gəlsin, necə ki, gəldi! (Sultan
İbrahim adını eşitcək sarsılırsa da,
büruzə vermir.) Bu edamın baiskarı
