Nuru Paşa'dan Yadigâr Yenilmezlik Simgesi

Nuru Paşa'dan Yadigâr Yenilmezlik Simgesi

28 Mayıs 1918'de çok karışık bir dönemde Milli Şura Tiflis'te Azerbaycan Halk Cumhuriyetinin kurulduğunu tüm dünyaya beyan etti. İşte o karışık günlerde Azerbaycan topraklarının büyük bir kısmı, o sıradan da Bakü ve çevresi Ermeni Bolşeviklerce işgal edilmişti. Taşnak Bolşevik kuvvetleri 1918 yılı martının son üç gününde halkımıza karşı görülmedik bir soykırım yaptı. Hep gözyaşlarıyla hatırlanan o günlerde Bakü'de, Şamahı'da, Guba'da ve diğer bölgelerde 30 binden fazla Azerbaycan Türkü acımasızca katledildi. Bolşevik kılığına girmiş Ermeniler nasıl olursa olsun, Bakü'yü elde tutmak istiyorlardı.

1918 yılının ağustos - eylül aylarında Bakü'nün Taşnak Bolşevik kuvvetlerinden kurtarılması uğruna çarpışma başlıyor. Göyçay'daki ilk çarpışmalarda Taşnak Bolşevik kuvvetler yenilerek püskürtülüyor. Bakü'ye - ülke başkentine giden yollardaki sis azcık seyreliyor. 15 Eylül 1918 yılında Nuru Paşa'nın komutanlığını yaptığı Kafkas İslam Ordusu, Azerbaycan Milli Tümeni ve çok sayıda Azerbaycan Türkü gönüllüsü Bakü'ye girerek şehri Ermeni Bolşevik kuvvetlerden temizliyor. Bakü'nün kurtarılması Azerbaycan tarihinin en parlak sayfalarından biridir. Ünlü milyoncu ve hayırsever Zeynelabidin Tağıyev ordu şerefine ziyafet düzenliyor.

Bugün halkımızın hafızasında Nuru Paşa'yla ilgili çok hoş anılar yaşamaktadır. Birçok tarihi kaynaklarda bir asker olarak en büyük başarısını Azerbaycan'da kazandığı belirtiliyor. Kardeş ülkede kazandığı zaferlerle bir tek Osmanlı devleti değil, Azerbaycan askeri tarihinde ve genel Türkiye - Azerbaycan tarihinde silinmez izler bırakmıştır.

O günlerde Bakü'nün Ermeni - Bolşevik kuvvetlerinden kurtarılmasında şehir halkı da büyük fedakârlık yapmış. Büyüdüğü şehri kurtarmak isteyen halk kurtarıcı Osmanlı askerine her adımda yardım etmiş. Halk onları evlerinde ağırlayarak misafirperverlik göstermiş, manevi destek olmuş.

Türk askerlerine yardım eden, onları sofralarının başına alan insanlardan birisi de İç Şehirli Şıhali Hacıyev olmuş. Çok hayırsever ve vatanperver olan Şıhali Hacıyev1880 yılında İç Şehir'de doğmuş. Tüccar soyundan gelen Şıhali Beyin Bakü merkezde birkaç dükkânı vardı. 1918 yılının mart ayında Ermenilerin Bakü'de yaptıkları soykırımın tanığı olan Hacı Şıhali birçok aileyi ölümün pençesinden almış. O şehrini kurtarmak istiyordu. Türk askerleri başkente girince Hacı Şıhali onlara yardımlarını esirgememiştir. Hacı Bakü'yü kurtaran Türk askerine özen, saygı duymuş. Malını mülkünü şehri Ermeni Bolşevik çetelerinden kurtarılmasına büyük cömertlikle harcamış. Epey bir süre onlara yatacak, yiyecek sağlamış. Türk askerlerine destek vererek onları savaşa, Taşnak Bolşevik kuvvetlerini mahvetmeye seslemiş.

İşte böylesine hayırsever ve cesur insanlar sayesinde Bakü'müz, eski İç Şehri'miz işgalcilerden kurtarıldı. Hem Bakü kabadayılarının, hem de Hacı Şıhali gibi şerefli insanların sayesinde Ermeniler İç Şehir'de soykırımı yapamadılar. İç Şehir sokaklarına halkının kanı akıtılmadı.

Türk askerlerinin şehir halkınca iyi ağırlanması haberleri Nuru Paşa'ya da ulaşmış. Askerlerinin böylesine sevinçle karşılanmasından kıvanç duymuş. Şehir halkına saygısı artmış.

10 Kasım 1918 yılında Azerbaycan hükümeti Nuru Paşa şerefine büyük bir ziyafet vermiş. Azerbaycan Hükümet Başkanı F.H.Hoyski, Müsavat Parti Başkanı M.E.Resulzade konuşma yaparak Nuru Paşa'ya ve komutanı olduğu ordunun asker ve subaylarına kahramanlık ve fedakarlıkları için Azerbaycan halkı adına teşekkür etmişler.          

 

 

DİĞER MAKALELER