“Azərbaycan dilinin orfoqrafiya lüğəti”ndən çıxarılan sözlərin təsnifatı

“Azərbaycan dilinin orfoqrafiya lüğəti”ndən çıxarılan sözlərin təsnifatı

Orfoqrafiya lüğətinin tərifi: “Orfoqrafiya lüğəti – sözlərin düzgün yazılışını bildirən, izahlı lüğətdən fərqli olaraq, yalnız yazılış qaydasını müəyyən edən dil vəsaitidir”

Bildirildiyi kimi, artıq neçə aydan bəridir ki, ARNK yanında Tərcümə Mərkəzində "İşlək orfoqrafiya lüğəti" üzərində iş gedir. Məqsəd, hazırda istifadədə olan "Azərbaycan dilinin orfoqrafiya lüğəti"ndə yer almış yüzlərlə yazılışı səhv, qəliz ərəb, fars və rus sözlərinin, mənası və mənbəyi bilinməyən söz və söz birləşmələrinin, müxtəlif şəkilçilər və hallandırmalarla artırılmış, bəzən iki-üç şəkildə verilmiş ifadələrin, eləcə də sahə lüğətlərinə aid terminlərin, dərman, kimyəvi element adlarının təmizlənməsi, əvəzində milli ədəbi nümunələrdən aranıb tapılmış sözlər daxil edilməklə işlək, aydın dil vəsaitinin ərsəyə gətirilməsidir.

Adıçəkilən kitabdan, orfoqrafiya lüğəti qaydalarına uyuşmayan sözlərin təsnifatını nəzərinizə çatdırır, oxucuların, dil və lüğət mütəxəssislərinin fikir və mülahizələrini, irad və təkliflərini gözləyirik.

"Aydın yol"

Mənşəyi
və mənası
anlaşılmayan
sözlər

Dialekt və
ara sözləri
İşlənməyən ərəb, fars, rus və digər əcnəbi sözlər Terminlər Süni sözlər və söz birləşmələrindən düzəldilən
qurama sözlər
Lüzumsuz
sözlər və söz hallandırmaları
bıçaqvarılıq
binormallıq
birçəkləşmə
birçəkləşmək
birələmək
birələtmə
birələtmək
birəsiz
bizəbənzərlik
bizəoxşarlıq
bizşəkillilik
bizvarılıq
çağalatma
çağalatmaq
çağırıcı
çanaq-çanaq
çarxqolu-sürgüqollu
çatılayıb-bağlanma
çatılayıb-bağlanmaq
çayçəkən
çayçəkici
çayçəkmə
çevirib-tutma
çevirib-tutmaq
çəhrayıolma
çəpiklik
çəpikolma
çəpliksiz
çəpliksizlik
çəpsiz
çəpsizlik
çərəzsizlik
çığ-bağ
çıxarlılıq
çıxarsızlıq
çıxdaşçı
çıxdaşlı
çıxdaşsız
çıxdaşsızlıq
çıxışma
çıxışmaq
çıqq
çıqqılsız
çıp-çıp
çıpıldama
çıpıldamaq
çıpıldatma
çıpıldatmaq
çırt
çırtıldamaq
çırtılma
çırtılmaq
çırtı-pırtı
çırtı-pırtılıq
çırt-pırt
çırt-pırtetmə
çırt-pırtlı
çırt-pırtlıq
çırt-pırtsız
çitənmə
çitənmək
çıtır-çıtır
çıtırdama
bafa
bağır-öfkə
bağrıbadaş
balağagirən
balaxana 
balatı 
balığabənzərlik
balıqbaş
baltabaş
baltabic
barılmaq
barıncı
barınqulu
başıküllü
bezarlama
bezik
bezikdirici
bezikdiricilik
bezikdirmə
bezikdirmək
bezikmə
bezikmək
bəmbəcə
bəzəməqoşan
bəzəməqoşma
bəzəməlik
bəzəməsiz
bəzətmə
bəzətmək
bəzətməli
bicəngənə
birigünkü
birikdirmə    
birikdirmək
birikmə 
birkərəlik
bişirtmə
bişirtmək
bombaçı 
bordaq
bordaqlama
bordaqlamaq
bordaqlanma
boşatmaq
boyalama
boyalamaq
bozumtraq
budalama
budalamaq
budey
cingözlük
çaşıra-çaşıra
çaylaya-çaylaya
çərdəymişlik
çılıqqa
çılıqqalı
çılıqqalılıq
çılıqqasız
çılıqqasızlıq
çılqoza
çilləkən
çimləndirmə
çimləşdirmək
çaynik-çaynik
digərgun
dilaram
dilavəranə
dilaviz
dilazar
dilazarlıq
dilbənd
dilbəstə
dilcu
dildadə
diləfkar
diləfruz
diləfsürdə
diləngiz
dilfikar
dilfirib
dilgir
dilgirlik
dilgüşa
dilgüşad
dilxah
dilxəstə
dilxun
diliran
diliranə
dilqəm
dilnəvaz
dilnəvazlıq
dilpərvər
dilpəsənd
dilrüba
dilsir
dilsuz
dilşad
dilşadlıq
dilşikar
dilşikəstə
dilşikəstəlik
diltəng
diltənglik
dimağ
dimağıçağ
dimağıçağlıq
dirabi
dıraz-dıraz
dirəxş
dirəxşan
dirəxşəndə
dış
dişrə
divanəsər
divanəvər
divanəvəş
divanəvi
divzad
dolbənd
donos
donosbaz
donosbazlıq
donosçu
donosçuluq
dovtələb
botriomikoma
botriomikoz
braxiantiklinal
braxisinklinal
braxistron
bramin
brander
brandmauer
brandspoyt
brekçiya
bremsberq
bromasetofenon
brombenzol
bromindilo
bromsetan
bronxostenoz
brus (-lar)
buster
buşel
butamid
butan-butilen
butilen
butil-kauçuk
butirometr
butmir
büks
büret
cobber
coul
daerasiya
dagerrotip
dagerrotipiya
dakriodenit
dakriosistit
daktil
daktiloqrafik
daktiloqrafiya
daktilologiya
daktiloskop
daktiloskopik
daktiloskopiya
daktiologiya
daktioloji
daltonid (-lər)
daman (-lar)
dastiloskopik
debarkader
debay
dedveyt
defoliant (-lar)
dekametr
dekatron
dekorativ-akustik
dekstrin
dekstrokardiya
delikt
demensiya
demonetizasiya
dempfer
denasifikasiya
denaturasiya
dendrobotsillin
dendrometrik

bitumqızdırma
blok-giriş
cılızlıqetmə
cılızolma
cilovdarlıqetmə
cilovdarolma
cinitutma
cinkimilik
cınqırçəkmə
cip-cipetmə
cırnayıb-cırnatmaq
cırtdanboylu
cırtdanboyluluq
cırtdanolma
cırtqozluqetmə
civ-civetmə
cızığındançıxma
coddərililik
codsaçlılıq
codtüklülük
codyunlu
codyunluluq
cövlanetmə
curolma
cümhuriyyətqurma
cütdişli
cütlələk
cütlələkli
cütsürmə
cüttəkərli
çadranıatma
çağırıb-səsləmə
çağırıb-səsləmək
çağırım
çağırışagetmə
çağırışçıolma
çağırışdanqalma
çağırışyaşlılıq
çaharxanalıq
çaxnaşıqsalma
çala-çuxurluluq
çalaqazma
çalbığlıq
çal-cod
çalışıb-yaşama
çalışıb-yaşamaq
çallı-çəmənlik
çalmavuran
çalmavurma
çamadanqayıran
çamadanqayırma
çamırabatma
çapalayıb-bayılma
çapalayıb-bayılmaq
çapçılıqetmə
çapçıolma
çapışa-çapışa
çapqınçılıqedən
çapqınçılıqetmə
çapqınçıolma
çapovulluqetmə
çapovulolma
çardaqqurma

bitərəfləşdirtmə
bitərəfləşdirtmək
bənəkli
bənəksiz
bənövşəli
bənzərli
bərabərləşdirtmə
bərabərləşdirtmək
bərabərtərəflilik
bərbadca
bərnili
bərnisiz
bəyazlı
bəyəndirtmə
bəyəndirtmək
bəyənməzliklə
bəyirtisiz
bifşteksli
bifştekssiz
bığcıqlı
bildirçinbaz
bildirçinbazlıq
binasız
binələtmə
binələtmək
binəli
binəsiz
binəsizlik
binokulyarlıq
bintli
bintsiz
biofabrik
bioformasiya
bioidarə
bioidarəedici
biokorroziya
biolinqvistika
biomonitor
bioorientasiya
biopiqment
bioregionalizm
biostratiqrafiya
biotelemetriya
birçəkli
birçəksiz
birdənəm
birqatlılıq
birqiymətlilik
birtərkiblilik
birtiplilik
bit-birəsiz
bitərəfcə
bitişdirtmə
bitişdirtmək
bitməyən
bıtraqlı
bıtraqsız
bit-sirkəsiz
bitsiz-birəsiz
bitsiz-sirkəsiz
bitumlaşma

 

 

 

 

VƏ DİGƏR...

  • Azərbaycan dilinin yeni orfoqrafiya lüğəti Türkiyədə nəşr olundu Azərbaycan dilinin yeni orfoqrafiya lüğəti Türkiyədə nəşr olundu

    Azərbaycan Dövlət Tərcümə Mərkəzinin 2023-cü ildə ərsəyə gətirdiyi yeni “Azərbaycan dilinin orfoqrafiya lüğəti” Türkiyənin Mədəniyyət Nazirliyi və Hacettepe Universitetinin dəstəyi ilə Ankarada işıq üzü görüb.

     

  • Azərbaycan poeziyası “Migel de Servantes” kitabxanasında Azərbaycan poeziyası “Migel de Servantes” kitabxanasında

    İspaniyanın geniş auditoriyalı “Migel de Servantes” virtual kitabxanası Dövlət Tərcümə Mərkəzinin “Azərbaycan ədəbiyyatı beynəlxalq aləmdə” layihəsi çərçivəsində Azərbaycanın klassik və müasir  poeziyasının... 

  • Səməd Vurğun yaradıcılığı İngiltərə və Finlandiya ədəbiyyat portallarında Səməd Vurğun yaradıcılığı İngiltərə və Finlandiya ədəbiyyat portallarında

    İngiltərənin populyar  “My poetic Side” və Finlandiyanın “Rakkausrunot” ədəbiyyat portalları Dövlət Tərcümə Mərkəzinin “Azərbaycan ədəbiyyatı beynəlxalq virtual aləmdə” layihəsi çərçivəsində Azərbaycanın Xalq şairi Səməd Vurğunun ingilis dilinə tərcümə olunmuş   “Dünya” və “Unut” şeirlərinin yayınına başlayıb.